ÇOCUKLUĞUMUN BOĞAZ VAPURLARINI DERİN BİR ÖZLEMLE ANIYORUM VE ARIYORUM…

0

KÖPRÜ

ÇOCUKLUĞUMUN BOĞAZ VAPURLARINI DERİN BİR ÖZLEMLE ANIYORUM VE ARIYORUM…

Şirket-i Hayriye’nin ikiz vapurları 47 No.lu TARZINEVÎN ile 48 No.lu DİLNİŞÎN Boğaziçi’nde

Tarihî Yeniköy Vapur İskelesi’nin yanıbaşındaki altında iki göz kayıkhanesi olan tarihî ahşap İkiz Yalı’da 1940’larda dünyaya gözlerimi açmışım…

İKİZ YALI

Aile büyüklerimden ve eski Yeniköylülerden sonradan öğrendiğime göre, 2 ilâ 3 yaşımda bir bebek iken ağzımdan ilk çıkan uzun heceli sözcükler ve büyük sayılar yanımızdaki iskeleye yanaşan bu minik vapurların adları ve kaptan köşkü numaraları olmuş…

Günlerden bir yaz günü akşam saatlerinde, büyüklerim yalının terasında çaylarını içerek koyu bir sohbete dalmışlarken, o zamanlar minik bir bebek olan ben bu minik vapurlardan birini işaret ederek “Bakın bu TERZİ NEVİN (Tarzınevîn diyememişim) 47 NUMARA. Onu çok seviyorum. Çünkü onun bir de kardeşi var, adı DİLNİŞİN 48 NUMARA!” deyivemişim…

DİLNİŞİN

Bundan sonra oradaki herkes şaşkın şaşkın birbirine sormaya başlamış: “Acaba bu daha yeni yeni konuşmaya başlayan çocuk nasıl olur da böyle ağdalı Arapça isimleri telaffuz edebilir, okuma yazması olmadığı halde bu vapurların adlarını ve numaralarını nasıl okuyabilir? Maşallah, maşallah  41,5 kere maşallah, tüh, tüh, tüh!..”

Oysa bu becerimin sırrı komşumuzun benden 6-7 yaş büyük olan kızı Mine Ablamdaydı. Benim vapurlarla çok yakından ilgili olduğumu gören Mine bana onların isimlerini ve kaptan köşkü numaralarını sürekli okuyarak vapurların şekillerini ve isimlerini hafızama kaydetmeme yardım etmişti…

Okumayı öğrendiğim 1948 yılına kadar Yeniköy’den veya Köprü’den bindiğimiz Boğaz vapurlarının ancak ismine ve numarasına baktıktan sonra içeri geçtiğimden, arada bir aile büyüklerimden sert eleştiriler alırdım. Ancak, bu davranış biçimi benim için bir alışkanlık hâline gelmişti. Zamanla o isim ve numaralar belleğime iyice yerleşti. Küçük yaşlarda öğrenilenler de kolay unutulmuyor doğrusu…

SÜTLÜCE VAPURU

Sanırım 1946 senesinde, Şirket-i Hayriye, Devlet Denizyolları’na intikal edince, bacalar bu işletmenin – hâlâ kullanılan – ayyıldızlı ve çift çıpalı, fevkalâde çekici armasıyla donatıldı. Numaralar da vapurların sancak ve iskele (sağ ve sol) taraflarındaki kaptan köşklerinin dışına, beyaz üstüne kırmızıyla yazıldı…

SARAYBURNU VAPURU

Artık bugün rastlanmayan eski Şirket vapurlarının, o yıllarda küçük bir çocuk tarafından Boğaz yolculukları esnasında tesbît edilen isim ve numaralarını bu azîz şehrin o âsude günlerinden bir hâtıra sayarak sıralıyorum. Buyurun okuyun:

En küçükleri:

55 Bebek

56 Göksu (sadece Üsküdar-Beşiktaş hattı için)

SARIYER VAPURU

Küçükleri:

47 Tarzınevîn

48 Dilnişîn

51 Süreyyâ

52 Şihab

57 Tarabya

58 Nîmet

72 Üsküdar

73 Rumelikavağı

75 Kocataş

76 Sarıyer

RUMELİ KAVAĞI VAPURU

Ortancaları:

53 İnşirah

54 İnbisat

Büyükleri:

59 Kamer

60 Rağbet

63 Sütlüce

ERENKÖY VAPURU

En büyükleri:

64 Küçüksu (diğerlerinden farklı tiz bir düdüğü vardı)

65 Sarayburnu

66 Boğaziçi

67 Kalender

68 Güzelhisar (son ikisinin bacaları diğerlerinden daha uzuncaydı)

71 Halâs (radyosu olan tek vapurdu; bundan dolayı “radyolu vapur” olarak anılırdı)

74 Altınkum

Araba vapurları:

26 Suhûlet

27 Sâhilbend (ikisi de yandan çarklı)

BÜYÜKADA VAPURU

Yukarıda adlarını yazdıklarım sadece Şehir Hatları Boğaziçi Hattı’nın emektarlarıydı…

HALAS VAPURU

Yıllarca her biriyle sayısız keyifli yolculuklar ve seferler yaptığımız, buharla işleyen, motor gürültüsü ve sarsıntısı olmayan, tek serenli bu mütevâzı ve yaşlı gemilerin de elbette İstanbul Medeniyeti’nde anılmaya hakları vardır diyedüşünüyorum…

Çünkü o Boğaz vapurları hayatımın belki de o en güzel, masal gibi geçen günlerinde en samimî, en vefâlı dostlarımdı…

M. Cemal Beşkardeş/KÖPRÜ

Mehmet Cemal BEŞKARDEŞ /kentekrani

Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız

www.kentekrani.com 29 Temmuz 2023

Diğer Yazılar İçin Tıklayınız