Oğuz HAKSEVER “ÇIPA” BIRAKTI

25 Ağustos 2020

Oğuz HAKSEVER/Gazeteci

NECEFSİZ MAŞRAPA

“ÇIPA” BIRAKTI
Anchor kelimesi ya da bu yazının konusundaki haliyle unvanı, artık Türkiye’de de kartvizitlerde yer alıyor.
Kartvizitlerle sınırlı da kalmıyor, televizyon haber sunucularına Türkiye’de de anchor dendiği oluyor.
ABD’de ortaya çıktı bu unvan.
Birleşik Devletler’de 58 yıldır hemen hemen aynı sunucular, prodüktörlerle yayında olan bir televizyon haber programı var. Adı 60 Minutes -60 Dakika-. 60 Minutes, televizyon tarihinde en uzun süre yayında olan program unvanını elinde bulunduruyor.
60 Minutes programının kurucusu, 89 yaşındaki Don Hewitt’in veya tam adıyla Donald Shephard Hewitt’in anchor unvanını ortaya attığı söylenir. Benimsenmiştir.

Anchorun Türkçe’de doğrudan anlam karşılığı çıpadır. Yani tekneleri, gemileri su üstünde sabit tutan ağırlık.
Televizyon haberciliği literatüründe izleyiciyi ekranda tutan haberci anlamına geliyor.
Televizyon haberciliğinde anchor, en basit tanımıyla, sunduğu haberlere, bültenin akışına tamamen vakıf olan, sunuşlarını kendi hazırlayan, yeri geldiğinde sahaya çıkarak dosyalar, programlar hazırlayan, televizyon haberciliğinin elektronik suflörü prompter cihazına mahkum olmayan, editörleri yormayan hatta onları yönlendiren gazetecidir.

ABD’de televizyon haber merkezinin liderleri de anchorlardır. Türkiye’de anchor unvanının gereklerini yerine getirmiş sayılı isimler oldu. Mehmet Ali Birand, Ali Kırca, Can Okanar, Reha Muhtar gibi.

Bütün koşulları karşılamasa da Fatih Portakal da bir çıpaydı. Yapmacık değildi. Adeta bütün vücuduyla ve mimikleriyle haberi sunardı. Yayına notlarıyla çıkar, gerektiğinde bunlara bakardı. Prompter cihazına bağlı kalmadığı belli olurdu. Sunduğu haberlere vakıf olduğu anlaşılırdı.

Anchor tanımından uzaklaştığı tek niteliği yorumlarıydı. Hemen hemen her haberin girişine ve çıkışına genellikle muhalif bir yorum eklemeyi ihmal etmezdi. Bu tavrıyla “ana haber” değil, haber program sunuyordu. Oysa eğer yayının adı “ana haber”se anchorun uzun uzun yorum yapması uygun bir eylem değildi. Yorum, izleyiciye bırakılmalıydı. Fox’un haberlerinin
içeriğinde keskin bir muhalefet yoktu. Muhalefet, Fatih Portakal’ın yorumlarındaydı.
Ama bırakma gerekçesini açıklarken, muhalefetin sesi gibi algılanmanınüzerinde istemediği bir yük oluşturduğundan yakındı. Kendi muhalif kozasını oluşturdu. Kendi deyişiyle bu kozanın içinde bunaldı. Fatih Portakal’la Fox Ana Haber’in en önemli özelliği ve avantajı muhalif görünmesi değil, iyi editörlük ve ana akım kanallarında sözü edilmeyen “cız”
haberlerin kanalın bülteninde yer almasıydı.

Haberlere göre, Fatih Portakal kendi iradesiyle demir aldı. Fox TV, yeni bir çıpa adayını denize atmaya hazırlanıyor. Yeni çıpa adayı -Selçuk Tepeli-, televizyon haber merkezlerinin zor dayandığı Türkiye gibi fırtınalı bir denizde izleyicileri ve gemiyi ne kadar sağlam tutacak; bu birçok faktöre bağlı. Her gün, olanı biteni, gerçek editörlükle derli toplu hazırlayıp izleyicilere sunan süvari ekibi görevde olduğuna göre, önemli ve yerinde duran bir avantajla işe başlıyor.