Oğuz HAKSEVER/Gazeteci
KORONA HİKMETLERİ:
DEZENFEKTANA O KADAR DA GÜVENMEYİN.
“MUTLU YILLAR SANA” ŞARKISINDAN GINA GELMESİN.
“AMANIN KELLE” TÜRKÜSÜ DE BİR SEÇENEK OLABİLİR.
Yeni Korona Virüs’ün yaygın bulaşma yolları nedir?
-Hapşırma, aksırma ve öksürük. Virüs havaya yayılır; solursanız virüs bulaşır.
-Hasta veya taşıyıcı kişi elini ağzına, burnuna götürür; veya eline hapşırır ya da öksürür; ardından elini dezenfekte etmezse dokunduğu yerlere virüsü bırakır.
İlk bulaşma yoluna karşı maske kullanıyoruz. Burnumuzun veya çenemizin altına indirmezsek maske, durumu önemli ölçüde kurtarıyor.
İkinci bulaşma yoluna karşı ise ellerimizi güya istenen sürede köpüklü sabunla ve güya tırnak içlerine kadar iyice yıkıyoruz ya da en az %70-80 derece alkol barındıran dezenfektan veya kolonya kullanıyoruz.
Sabunlu suyla iyice yıkamaya uzmanlar tam puan veriyorlar.
Ama dezenfektanın etkisi sorunlu.
Dezenfektan kullanımını da “iyice” yapmak gerekiyormuş.
Hem Japonya’da yapılan çalışmalar, hem de Amerika Birleşik Devletleri merkezli Mikrobiyologlar Derneği’nin yayın organında yayımlanan son araştırma, pek güvendiğimiz el dezenfektanının notunu epeyce kırmış.
Her iki çalışma da Korona Virüs’ün hamisi, koruyucusu mukusa işaret ediyor.
Japonların yaptığı çalışmaya göre, mukus elde tam kurumadıkça ethanol yani alkol, iki dakikada bile virüsü öldürmüyor. Virüsün nemli mukusta ölmesi için 4 dakika gerekiyor.
Uzmanlar, dezenfektanın virüse karşı etkisi konusunda önceki çalışmaların kuru mukuslu eller veya yüzeylerde yapıldığına dikkat çekiyorlar.
Amerikan Mikrobiyologlar Derneği uzmanları ise virüs araştırmasını yaparken öncelikle insanların el yıkama sürelerini kontrol etmişler. 11 saniyenin üzerinde elini yıkayan pek görülmemiş. Oysa “Mutlu Yıllar Sana” adlı yaş günü şarkısını içimizden iki kere söylememiz gerekiyormuş.
Amerikan Mikrobiyologlar Derneği de alkol içerikli dezenfektanın ancak eldeki veya yüzeydeki mukusun tam kurumasıyla etkili olduğunu saptamış. Amerikalıların tespitlerine göre, el dezenfektanı, mukus kuru olunca 30 saniyede virüsü öldürüyormuş.
Oysa sabunla 20-30 saniye el yıkama, mukus ıslak veya nemli olsa dahi virüslerin cenazelerini kaldırmak için yeterli oluyormuş.
Dezenfektan, mukusun duruma bağlı olarak sınıfta kaldığına göre, ceplerimizde çantamızda, arabamızda bulundurduğumuz kolonyalar vesaireye pek güvenemeyeceğiz anlaşılan.
Küçük, pilli saç kurutma makinası imal eden var mı? Bir araştırmak lazım.
Neyse, en iyisi yine halk içinde usulüne uygun maske ile dolaşırken elimizi asla burnumuz, ağzımız veya yüzümüze götürmemek.
Ve elbette fırsat olduğunda elleri sabunla iyice yıkamak.
Ama süresi var. 20-30 saniye…
Kronometreye bakacak halimiz olmadığına göre içimizden sayabiliriz.
“Bir, iki, üç, … Ve 20… Oh! bitti tamamdır”
Veya yaş günü şarkısı “Mutlu Yıllar Sana” iki kere…
Bu satırların yazarı kronometreyle denedi. Normal tempoyla gerçekten 20 saniye sürüyor.
Ama şarkı aslında yabancı. Amerikalıların kendi kültürlerine göre yaptığı bir öneri.
Bu satırların yazarı,
Amanın kelle kelle
Altını üstünü yelle
Kelleyi verdim fırına
Pişmedi kaldı yarına…
Şeklindeki harika dörtlüğü müziğiyle iki kere denedi.
Tam 20 saniye tutuyor.
Başka böyle eğlenceli türkülerimiz, şarkılarımız da var tabii..
Korona’ya karşı usuldan veya içinden müzikli el yıkama için öneriler üretmek, toplamak iyi bir meşgale olabilir.
Oğuz HAKSEVER/Gazeteci
www.kentekrani.com 14 Temmuz 2020
