Covid-19 Virusu Gözl-erden Bulaşabilirmi ?
Çağımızın korkutan pandemisine sebep olan yeni koronavirus (Covid-19) un bulaşma riski, bu virüsü taşıyan insanlarla yakın temasta bulunan kişilerde yükselmektedir. Virüsü taşıyan insanların öksürük ve aksırıkları, bu virüsü damlacık yoluyla bulunduğumuz ortama yaymaktadır. Yakın temasla esasen ağız ve burun yoluyla bulaşan bu solunum yolu hastalığı, bazı durumlarda gözlerden de bulaşabilmektedir.
Yakın temas riskinin yükseldiği uçak yolculuklarında maske ve eldiven kullanarak ağız, burun ve ellerin izolasyonu sağlanmalıdır. Bu tedbirlerin yanı sıra gözlük ya da siperlik kullanarak gözlerin de korunması düşünülmelidir. Bazı bilim insanları göz korumasının
üstünde durmakta iken, bazı diğer bilim insanları ise yeni koronavirus, SARS-CoV-2 hakkında henüz bilinmeyen öğelerin çok fazla olduğunu ve göz yoluyla bulaşma olduğundan emin olunamadığını belirtmektedirler.
Gözü kaplayan ince zara konjonktiva adı verilmektedir. Bu zar, ağız ve burun içini kaplayan zarla yapısal benzerlikler göstermektedir. Bu sebepten gözle bulaşma yolu biyolojik olarak mümkün görünmektedir. Göz zarı konjonktiva, soğuk algınlıklarına neden olan adenoviruslerle ve uçuk hastalığına neden olan herpes simplex virüsü ile iltihaplanabilmektedir. Bu sebepten, aynı şekilde konjonktivanın SARS-CoV-2 virusu ile iltihaplanabileceği düşünülmektadir. Virüsütaşıyan insanların öksürük ve aksırıkları, bu virüsü damlacık yoluyla bulunduğumuz ortama yaymaktadır. Yakın temasla ağız ve burun
yoluyla bulaşan bu solunum yolu hastalığı, ağızda ve burunda bulunan zarlara yerleşebildiği gibi, benzer yapıda olan göz zarı konjonktivaya da yerleşebileceği göz ardı edilmemelidir.
SARS-CoV-2 virusunun insan hücresine giriş yapabilmesi için, o hücrenin yüzeyinde ACE2 adı verilen bir bölge bulunmalıdır. Yapılan incelemelerde göz zarında sadece ACE2 bölgesi bulunmakla kalmayıp, virusun hücre içersine girişini kolylaştıran TMPRSS2 maddesinin de
mevcut olduğu ortaya çıkmıştır. Bu virusun be nedenlerle göz zarında konjonktivit adı verilen göz zarı iltihabına yol açabileceği , ve buradan göz yaşı kanalı ile burun bölgesine geçebileceği düşünülmektedir.
Virus burun bölgesine ulştığında buradan esas hastalık yarattığı solunum yollarına da geçmesi de mümkün görünmektedir. Bunların yanı sıra, insanlar ellerini gözlerine götürdüklerinde, göz yaşında bulunan virüsü ellerine bulaştırabilmektedirler. Ellerine virüs bulaşmış kişiler yüzünü, ağzını veya burnunu tuttuklarında, virusun solunum yollarına bulaşmasının yolunu açmaktadırlar. Bu sebeplerle insanlarla temasta ağız, burun ve göz bölgeleri korunmalı ve eller sık sık yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir. Bu riskli dönemde, ellerin gözlerle temas ettiği kontakt lens kullanımındanmümkünse kaçınmalıdır. İnsanlarla yakın temasta bulunan bazı kişilerin (ör. göz ve diş doktorları) , bulaşmaya karşı koruyucu maskelerin yanı sıra, gözleri de koruyan gözlükler ve siperlikler kullanması önerilmektedir.
Dr. Sinan Göker Göz Grupwww.kentekrani.com 11 Temmuz 2020
