REDDEDİLEN NOBEL
’’Karşı düşünceye saygı göstermek, bütün kötülüklerine karşın dünyanın yaşanacak bir yer haline gelmesine katkı yapar’’
De Gaulle
Gerçeği ancak özgür bir ruha sahip olanlar arar, bulur ve korurlar.
İnsan; tanımlanması kolay olmasa da, özgürlüğe mahkûm bir varlıktır. Onurlu bir yük saydığı özgürlüğü, bedeli ne olursa olsun, her koşulda yaşamı boyunca umuzlarında yüksünmeden taşımalıdır.
Bunu yapabilen insan;’’ ne ise o olan bir varlık değil, ne değilse o olabilen bir varlıktır’’ Önce kendine, sonra da diğer insanlara karşı sorumludur.
İnsanın evrendeki yeri ve amacı, yüceliği ve eşsiz olmasıdır.
Ve hiçbir şey bu gerçeği değiştiremez.
Yukarıdaki satırlar varoluş felsefesini kurucusu Jean Paul Sartre’ye aittir.
Var olan önce insandır. Kendini bilgilendirir, donatır ve yeniden inşa eder. Var olma nedenlerini arar ve kendine yeni anlamlar yaratır.
Büyük bir felsefeyi iki paragrafta özetlemek elbette haddim değil!
Tarih 22 Ekim 1964…
Nobel Edebiyat Ödülü’ne ’’Sözcükler (Les Mots)’’ adlı eseriyle Jean Paul Sartre layık görülür. Ve Sartre Nobel Ödülünü ilk reddeden yazar unvanını alır.
Çünkü Sartre;
– Vietnam Savaşı’nda meydana gelen katliamları sorgulamak üzere kurulan
Russell Mahkemesi’nin başkanıdır.
– Bir Fransız olarak, Fransa’nın Cezayir’de yürüttüğü emperyalist savaşın tamamen
karşısındadır.
– İnsan hakları, demokrasi ve aydınlanma düşüncesinin yeterince
oluşturulamadığını düşünmektedir.
– Eserleri ile halktan yeterli ödülü aldığını, Nobel’in kendisini aşağıya çekeceğine
inanmaktadır.
– Jüri çok yetersizdir. Ve bu ödülün şöhrete ihtiyacı olanlar için olduğu fikrindedir.
– Ve nihayet karşı olduğu kapitalist sistemin vereceği tüm resmi ödüllerin
filozof yanına ve özgürlükçü tavrına zarar vereceğini bilmektedir.
Yazının başlangıcındaki De Gaulle ait söz, Jean Paul Sartre için söylenmiştir.
De Gaulle Fransa için büyük devlet adamıdır.
Ve Sartre, o yıllarda ne kadar Fransa ise, insan ve özgürlük adına düşünceleri nedeniyle bugün de o kadar dünya’dır.
’’ Bir ülkenin insanları, bir ülkenin toprağından daha kutsaldır’’ diyerek insanı önceleyen ve ilki 1973’te, diğeri 2002’de yaratıcı edebiyat çalışmaları ve dünyayı kavrayan sorumlu aydın tavrı nedeniyle Nobel’e aday gösterilen kişi de Yaşar Kemal’dir.
Sabahattin Eyüboğlu’nun dizelerindeki gibi o;
Geceleri ağartan insandır…
Türkün en Kürdü, Kürdün en Türküdür.
İnanıyorum ki, ödül verilseydi, dünya ikici kez bir ödül reddine daha tanık olabilirdi.
Çünkü Dünya, Jean Paul Sartre’den sonra asla daha iyi olamadı!
Sartre ne kadar Fransa, ne kadar Dünya ise;
Yaşar Kemal de o kadar Türkiye ve Dünya’dır…
Saygı sevgi ve inançla,
Kemal YALNIZ/İktisatçı
Kemal YALNIZ/kentekrani
Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 23 Ekim 2022
