Antik Yunan’da Sokrates bilgeliğiyle büyük bir üne sahipti. Bir gün birisi büyük filozofu bulmaya geldi ve ona şöyle dedi:
“Arkadaşın hakkında ne duyduğumu biliyor musun?”
“Bir dakika” diye yanıtladı Sokrates. “Siz söylemeden önce üç elekle test etmek istiyorum.”
“Üç elek mi?”
“Evet” diye devam etti Sokrates. “Başkaları hakkında konuşmadan önce, ne demek istediğinizi süzmek için zaman ayırmanız önemlidir. Ben buna üç elek testi diyorum. İlk elek GERÇEK’tir. Bana söyleyeceğinizin doğru olup olmadığını kontrol ettiniz mi? “
“Hayır, sadece duydum.”
“Pekâlâ! Yani bunun doğru olup olmadığını bilmiyorsun. Hadi ikinci eleğe, İYİLİK süzgecine geçelim. Arkadaşım hakkında bana söylemek istediğin iyi bir şey mi?”
“Ah, hayır! Tam tersi.”
“Yani,” diye sorguladı Sokrates, “bana onun hakkında olumsuz bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan bile emin değilsin? Belki hâlâ üçüncü süzgecin, yani FAYDALILIK süzgecinin testini geçebilirsin. Bunun benim için faydası var mı? Bu arkadaşın hakkında bana ne söyleyeceğini biliyor musun?”
“Hayır, pek değil.”
“Öyleyse” diye tamamladı Sokrates, “bana söyleyeceğin şey ne doğru, ne iyi, ne de yararlı…O halde bunu bana neden söylemek istedin?..”
Kısa bir hatırlatma:
SOKRATES’İN BİLGELİĞİ NASIL BİR BİLGELİKTİR?
Sokrates için bilgelik; çok şey bilmek anlamına gelmiyordu. O, bilgeliği neyi bilebileceğimizin sınırlarını çizerek, gerçek varoluşumuzun doğasını anlamak olarak tanımlıyordu. Onun meşhur “tek bildiğim hiçbir şey bilmediğimdir” sözü bu bakış açısının bir ürünüydü…
Dedikodu hakkında söylenmiş tarihî bir söz:
“Dedikodu kötü bir şeydir. Başlangıçta keyifli ve eğlenceli görünebilir ama sonuçta kalplerimizi acıyla doldurur ve bizi zehirler…”
Papa Francis.
Derleyen: Mehmet Cemal Beşkardeş
