Louis Wain, önemli bir kedi ressamı. 1860 doğumlu bir İngiliz sanatçı. Van Gogh’un çağdaşı. Önemli bir ayrıntı; ikisi de şizofreni hastası. Bu yüzden derler ki, Van Gogh hastayı, Wain hastalığı resmetmiş. Dolayısıyla yaşamı tekdüze geçmemiş; sıra dışı kişiliği ve çalkantılı hayatıyla tanınıyor.
Wain ve eşi Emily, büyük bir aşkla evleniyorlar. Ressam mutlu, aşık olduğu kadın yanında. Fakat hayatta her şey hep yolunda gitmez ya! Problemler ansızın ortaya çıkıverir ya… Henüz aşk heyecanı kaybolmadan karısı Emily’nin meme kanseri olduğu ortaya çıkıyor.
Karısı için her şeyi yapmaya hazır olan ince ruhlu adam, doğal olarak duygularını tuvallerine yansıtıyor.
Kediler Krallığı
Bir sabah Louis Wain, fırçasını eline alıp tuvaline bakıyor. Kedileri çok seviyor ve onları çiziyor. Ama sıradan. Bir anda tarzını değiştiriyor ve insan gibi bakan, insan gibi mimikleri olan, insan gibi hareket eden özelliklerde kediler yapıyor. Eşinin o kadar hoşuna gidiyor ki, bundan böyle yolum budur diyor.
Sonra “Neden sadece bir kedi çizeyim ki?” diye düşünüyor, “Onlara bir krallık kurmalıyım!”
Fırçasını bir sihirbaz gibi kullanarak önce bir taht yapıyor, üzerine oturmuş bir kedi kralını resmediyor. Kralın bebek patiği gibi kocaman bir bıyığı, başında minik bir taç, pençesinde bir asası var…
Derken bir grup kedi asker sahneye çıkıyor. Her biri zırh giymiş ama zırhlar parıl parıl değil, yün çoraplarla kaplı. Kral, “Düşman köpekler geliyor!” diye bağırıyor. Ama köpekler düşman değil, teslim olmaya, hatta oyun oynamaya gelmişler…
Sanat ve şizofreni yan yana geliyor işte.
Louis Wain, bu kaosu çizerken kahkahalara boğuluyor. Krallık bir eğlence sahnesine dönüşüyor. Dans eden kediler, top oynayan köpekler, hatta bir grup fare bile masanın etrafında şarkı söylüyor.
Bu krallıkta sıkıntıya yer yok.
İşin özü şuydu ki, bu dünyada kediler ve mizah önemliydi. Resimlerindeki kediler de tembel hayvanlar değil, adeta bir krallığın askerleriydi. Wain, hayal gücüyle, resim dünyasını sonsuza kadar değiştiren bir akıma öncülük etmişti. Bu akımın başrolünde de kediler vardı.
Efsane film.
Gerçek yaşam öyküsüyle ortaya çıkış serüvenini anlattığım Louis Wain’in Renkli Dünyası (orijinal adıyla The Electrical Life of Louis Wain), 2021 yapımı bir biyografik drama filmi.
Louis Wain’in sanatı, kedilere dair bakış açısını değiştirerek onların toplumda daha çok sevilen varlıklar haline gelmesine de katkı sağlamış. Hem sanat, hem şizofreni kaynaşınca filmde de renkli, görsel bir şölen ortaya çıkıyor.
Kediler, Wain’in sanatında sosyal ve toplumsal eleştiriler içeren bir metafor olarak da kullanılmış.
Sanattaki gücünde hastalığının rolünü Bozkır Kurdu romanında Hermann Hesse, açıklıyor;
“Nasıl ki delilik derin anlamıyla bilgeliğin başlangıcıysa, şizofreni de tüm sanatın, tüm düşlerin başlangıcıdır…”
Onu da Borges doğruluyor; “Yazar bilinçli şizofreni yaşayan kişidir.”
Biz de noktayı bu müthiş saptamalarla koyalım.
Füsun ALTINOK
Önceki Bölüm