2024, dünyanın pek çok noktasında gerilimlerin yükseldiği, bol seçimli bir yıl oldu. 2023 Ekim ayında başlayan İsrail-Hamas çatışmaları bu sene de sürerken, Gazze’de İsrail saldırılarında öldürülenlerin sayısı 45 bini aştı. İsrail-Hamas-Lübnan-İran ekseninde gerilim artarken, dünyanın dört bir yanındaki seçimlerde beklenmedik sonuçlar alındı. 2025, Trump’ın 4 yıl sonra Beyaz Saray’a geri dönmesiyle başlayacak. Dünya bu sene hem ikinci Trump dönemini hem de yaşanan gerilimlerin nasıl sonuçlanacağını takip edecek. Peki krizlerin ve seçimlerin bol olduğu bu bir senede dünyada neler yaşandı?
Peki 1 Ocak’tan yıl sonuna kadar dünyanın dört bir yanında neler yaşandı?
OCAK
1 Ocak: Japonya’da 7,6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi, 161 kişi öldü.
3 Ocak: İran’ın Kerman kentinde Kasım Süleymani’nin anıldığı törende meydana gelen patlamada en az 103 kişi öldü.
17 Ocak: İngiliz Kraliyet Sarayı, Galler Prensesi Kate’in karın ameliyatı için hastaneye kaldırıldığını ve Kral 3. Charles’ın prostat kanseri tedavisi için ameliyat olacağını açıkladı.
ŞUBAT
16 Şubat: Rus muhalif Aleksey Navalny, Moskova’nın 1900 kilometre kuzeydoğusunda bulunan cezaevinde hayatını kaybetti.
MART
4 Mart: Fransa kürtaj hakkının anayasal güvence altına alındığı ilk ülke oldu.
7 Mart: İsveç, resmen NATO üyesi oldu. İttifakın 32. üyesi olan İsveç, 200 yıllık tarafsızlık politikasından vazgeçti.
22 Mart: Galler Prensesi Kate Middleton, kanser tedavisi gördüğünü açıkladı.
NİSAN
1 Nisan: İsrail, Suriye’nin Şam kentindeki İran Büyükelçiliğine hava saldırısı düzenledi. Bu 2020’den bu yana İran hedeflerine yönelik en ciddi saldırı oldu. Saldırıda üç kıdemli general olmak üzere yedi yetkili öldü.
13 Nisan: İran, İsrail’in saldırısına misilleme olarak İsrail’e yönelik yüzlerce drone ve füzeyle saldırdı.
15 Nisan: Donald Trump, ABD tarihinde bir ceza davasında yargılanan ilk eski ABD Başkanı oldu
19 Nisan: Hindistan’da haftalarca sürecek ve milyonlarca insanın oy kullanacağı dünyanın en büyük seçimi başladı.
MAYIS
7 Mayıs: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Mart ayında yapılan seçimleri kazandı ve Kremlin Sarayı’nda beşinci kez görevini devam ettirmek üzere yemin etti.
19 Mayıs: İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Azerbaycan’dan dönerken helikopter kazasında öldü.
HAZİRAN
1 Haziran: Hindistan’da altı hafta süren dünyanın en büyük seçimi sona erdi, yaklaşık 642 milyon kişi oy kullandı.
2 Haziran: Meksika’nın 200 yıllık tarihinde bir ilk yaşandı. Claudia Sheinbaum ülkenin ilk kadın başkanı olarak seçildi.
9 Haziran: Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağ rüzgarı esti. Avrupa’nın birçok ülkesinde aşırı sağ partiler ilk ya da ikinci sırada yer aldı.
18 Haziran: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 yıl aradan sonra ilk kez Kuzey Kore’ye gitti ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile bir araya geldi.
TEMMUZ
5 Temmuz: İran’da Cumhurbaşkanı Reisi’nin ölmesinin ardından yapılan seçimlerin ikinci turunda Mesud Pezeşkiyan cumhurbaşkanı seçildi.
5 Temmuz: Birleşik Krallık Genel Seçimleri, 14 yıldır iktidardaki Muhafazakar Partisi’nin yenilgisiyle sonuçlandı. Keir Starmer liderliğindeki İşçi Partisi iktidar oldu.
13 Temmuz: Donald Trump, Pensilvanya’da Butler bölgesindeki seçim mitinginde, silahlı saldırıya uğradı. Trump sağ kulağından yaralanırken, saldırgan olay yerinde etkisiz hale getirildi.
21 Temmuz: ABD Başkanı ve yeniden aday olacağı düşünülen Joe Biden, kendisine yönelik eleştirilerin ardından adaylıktan çekildi. Ve başkanlık yarışında yardımcısı Kamala Harris’i desteklediğini duyurdu.
30 Temmuz: İsrail’in Lübnan’ın başkenti Beyrut’a düzenlediği saldırıda Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükrü öldü.
31 Temmuz: Hamas lideri İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın yemin töreni için bulunduğu Tahran’da İsrail’in düzenlediği suikast sonucu öldü.
AĞUSTOS
1 Ağustos: ABD ile Rusya arasında Soğuk Savaş’tan bu yana yapılan en büyük esir takası MİT’in arabuluculuğu ile Ankara’da gerçekleşti. Toplam 26 tutuklunun takas edildiği operasyonda, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya ve Norveç’te tutuklu bulunan 10 kişi serbest bırakılırken; Rusya ise 16 tutukluyu ABD’ye teslim etti. Rusya’nın serbest bıraktığı isimler arasında Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich de yer aldı.
EYLÜL
17 Eylül: Lübnan’da Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazları patlatıldı. 12 kişi öldü, 3 bine yakın kişi yaralandı.
18 Eylül: Çağrı cihazlarınn patlatılmasından bir gün sonra Lübnan’da bu kez telsizler patlatıldı. Bu kez 25 kişi öldü. Hizbullah saldırılardan İsrail’i sorumlu tutarken, İsrail saldırıların sorumluluğunu üstlenmedi.
27 Eylül: 30 yıldan uzun süredir Hizbullah lideri olan Hasan Nasrallah, İsrail’in Beyrut’a düzenlediği hava saldırısında öldürüldü.
EKİM
16 Ekim: Hamas lideri Yahya Sinvar, İsrail’in Refah’a düzenlediği saldırıda öldürüldü.
KASIM
5 Kasım: ABD’de gerçekleşen başkanlık seçiminin kazananı Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump oldu. 47. ABD Başkanı seçilen Donald Trump, Demokratların adayı Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i yendi. 4 yıl sonra Beyaz Saray’a geri dönmeye hazırlanan Trump, 20 Ocak’ta yemin ederek görevine başlayacak.
ARALIK
3 Aralık: Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 50 yıl sonra ilk kez sıkıyönetim ilan etti. Ülkedeki 6 sıkıyönetim krizi 6 saat sürdü, Yeol görevden alındı.
4 Aralık: Fransa Başbakanı Michel Barnier liderliğindeki Fransız hükümeti, 1962’den bu yana ilk kez güvensizlik oyu ile düştü.
8 Aralık: Suriye’de 61 yıllık Baas, 53 yıllık Esad rejimi ve 13 yıldır süren iç savaş, muhalif güçlerin 12 günlük ilerleyişi sonucu Şam’da kontrolü sağlamasıyla sona erdi. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, muhaliflerin Şam’a girmesinin ardından Moskova’ya kaçtı.
16 Aralık: Almanya Başbakanı Olaf Scholz, parlamentoda yapın güven oylamasını kaybetti. Ülke, 23 Şubat’ta erken seçime gidiyor.
29 Aralık: Güney Kore’nin Muan şehrinde yolcu uçağının inişte kontrolden çıkması sonucu meydana gelen kazada 181 kişinin bulunduğu uçakta 179 kişi hayatını kaybetti.
30 Aralık: Eski ABD Başkanı Jimmy Carter, 100 yaşında hayatını kaybetti. 1977-1981 yılları arasında ABD’nin 39. başkanı olarak görev yapan Jimmy Carter, ABD tarihindeki en uzun yaşayan başkan olarak kayıtlara geçti.