Ohio State Üniversitesi’nde psikoloji profesörüAmy Brunell , tüm narsisistlerin aynı temel özelliklere sahip olduğunu söylüyor: Hak sahibi olma duygusu, bencillik ve başkalarına karşı empati eksikliği.
Çünkü bu kişiler ilişkilerinin başlarında çekici ve sevimli kişiliklerini sergileme eğiliminde olduklarından, bu olumsuz özellikleri ilk başta fark etmek zor olabilir.
Brunell, ‘Bunu söylediğimde insanlar şaşırıyor ama çok çekici ve dışa dönük biriyle tanıştığımda tetikte oluyorum’ dedi.
‘Elbette narsisist olmayan, çekici ve sevimli insanlar da var. Ama deneyimlerime göre, farkında olmak ve kendinizi korumak akıllıca.’
Ancak Brunell’in daha kolay bir yöntemi var: Narsistik insanları erken dönemde tespit edip, onları hayatınızdan çıkarmak.
İlk uyarı işareti , ilişkinin başında aşırı iltifat, hediye alma ve aşırı ilgi gösterme şeklinde görülen aşk bombardımanıdır .
Brunell , bunun partnerinizin size olan sevgisinin ve hayranlığının masum bir ifadesi gibi görünebileceğini ancak aslında bir manipülasyon taktiği olduğunu söyledi.
‘Harikadır, ta ki harika olmayana kadar ve genellikle o zaman ilişkiyi bitirmek için çok geç gibi görünür. Bu yüzden bu işaretleri erken aramak en iyisidir,’ diye ekledi.
Brunell’e göre narsisizmin diğer yaygın belirtileri arasında sürekli ilgi ve hayranlık duyma ihtiyacı, başkalarından faydalanma ve karşılıksız özel iyilikler bekleme yer alıyor.
Brunell, Cambridge Elements dergisinde yayınlanan makalesinde narsisistler üzerine yapılan son araştırmaları ve onlarla nasıl başa çıkılacağını ele aldı .
Yeni araştırmanın özellikle narsisistlerle uzun süreli ilişki yaşayanlar için faydalı olabileceği düşünülüyor.
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, narsisistlerin bile bir durumda başka birinin bakış açısını doğrudan dikkate almaları istendiğinde daha empatik hale gelebildiğini ortaya koydu.
Narsistik uzun vadeli bir partnerden ayrılmak birçok zorlukla birlikte gelirken, ilişkinin henüz başlarında olanlar ayrılma şansına sahip olabilir.
Brunell, ‘Yeni bir ilişkideyseniz ve bu kişinin narsistik olduğuna dair bir his alıyorsanız, yapabileceğiniz en iyi şey o ilişkiden çıkmaktır’ diyor.
Ama yine de, ‘Size bu kadar iltifat ettikleri ve bu kadar ilgi gösterdikleri zaman bunu yapmak zor.’
Bu genel ilkeler tüm narsisistler için geçerlidir.
Ancak dikkat edilmesi gereken farklı narsisizm türleri de var.
Brunell, son araştırmaların belirlediği üç önemli formu anlattı.
Birinci ‘Ajantik Büyüklük Narsisizm’. Bu tip, büyüklenmecilik, yüksek öz saygı, dışa dönüklük, kibir ve baskınlık ile karakterizedir.
Özellikle kendi yeterlilikleri ve zekaları söz konusu olduğunda, kendilerine dair ‘yüceltilmiş’ algılara sahiptirler. Sonuç olarak, gerçeklik tarafından yansıtılmasa bile, kendilerini başkalarından üstün hissederler.
Üstünlük duygularını sürdürmek için bu özellikler, başkalarına hakaret ederek veya onları küçümseyerek kendilerini aşağı hissetmelerini hedefler. Bu insanlar için kişisel statüden daha önemli hiçbir şey yoktur, başkalarıyla yakınlık bile.
İkinci tür ise Toplumsal Görkemli Narsisizm’dir. Bu narsisistler, şefkatli ve yardımsever olarak hayranlık ararlar, bu da kulağa mantık dışı gelebilir.
Fakat toplumsal narsisistlerin başkalarıyla derinden ilgili oldukları düşünülse de, aslında davranışlarının ardında bencil bir hayranlık duyma ihtiyacı yatar.
Örneğin, yapılan bir araştırmada, toplumsal narsisistlere kişilikleri hakkında güçlendirici geri bildirimler verildiğinde, yanıt olarak daha az yardımsever hale geldikleri bulundu.
Üçüncüsü, düşük öz saygı ve olumsuz duygusallıkla karakterize edilen Savunmasız Narsisizmdir. Bu narsisistler genellikle kaygı ve depresyonla mücadele eder.
Sosyal açıdan çekingen, savunmacı ve kindar olma eğilimindedirler ve herkesin kendilerine zarar vermek istediğini düşündükleri için başkalarına güvenmekte zorluk çekerler.
Buna rağmen, bu narsisistler öz saygılarını düzenlemekte zorlandıkları için sosyal onaya karşı aşırı duyarlıdırlar ve bu nedenle başkalarının geri bildirimlerine fazlasıyla bağımlıdırlar.
Brunell, araştırmacıların son yıllarda narsisizmin farklı biçimleri hakkında çok fazla yeni anlayış elde etmesine rağmen, özellikle bu kişiliklerle başa çıkma konusunda uzmanların hâlâ bilmediği çok şey olduğunu söyledi.
‘İnsanlar narsisistlerle her zaman karşılaşıyor. Ancak onlarla günlük etkileşimde bulunmak için en iyi uygulamalar hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyacımız var,’ dedi.
