Suriye’de başkent Şam’ı da ele geçiren grubun liderliğini Suriye’deki çatışmalarda uzun bir geçmişi olan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) isimli İslamcı militan grup yapıyor.
Heyetu Tahriru’ş Şam, 2011’de El Kaide’ye bağlı olarak kurulan El Nusra Cephesi’nden ayrılan bir grubun diğer bazı silahlı gruplarla 28 Ocak 2017’de birleşmesiyle kurulmuştur. El Nusra’dan ayrılanlar dışında grubun gövdesini oluşturan en büyük gruplar Ensaruddin Cephesi, Ceyşu’s Sünne, Liva El-Hak ve Nurettin Zengi Hareketidir. Zaman içinde Nurettin Zengi Hareketi ve selefi yanı güçlü bazı küçüklü gruplar ayrıldılar.
Örgütün lideri Suriye asıllı Ebu Muhammed El Colani’dir. Asıl adı Ahmed Hüseyin El Şara olan örgüt lideri aslen Golan Tepeleri’ne mensup bir aileden olduğu için Colani (Golani) soy ismini kullanmaktadır. 45-50 yaşlarında olduğu tahmin edilen Colani, halen Amerika’nın arananlar listesinde olup başına 10 milyon dolar ödül konulmuştur. HTŞ de halen ABD, İngiltere, Kanada gibi birçok ülke ve 31 Ağustos 2018’den bu yana Türkiye tarafından terör örgütü olarak kabul edilmektedir. Örgütün kaç militanının olduğuyla ilgili farklı rakamlar verilmekle birlikte en az 30 bin kişi olduğu tahmin edilmektedir.
HTŞ diğer tüm muhalif gruplar içinde en organize ve en iyi savaşan grup olarak bilinmektedir. Grup içinde daha az fraksiyonun olması ve Colani’nin liderlik kabiliyetleri örgütün bütünlüğünü sağlayan en önemli etkenler olarak kabul edilmektedir.
Colani bazı röportajlarında çıkarlarının ABD ile uyuştuğunu da belirtmiştir. Diğer yandan Colani’nin ABD’li yetkililerle görüştüğü de iddia edilmektedir. HTŞ’nin ABD’nin vekil örgütü olan SDG (YPG) ile de siyasi ve ekonomik ilişkiler içinde olması da ABD’yle yakınlaşmak istediği şeklinde yorumlanabilir. Ancak Suriyeli uzmanlara göre HTŞ, Amerika için ne bir sorun ne de bir çözümdür. Dolayısıyla bir ABD-HTŞ iş birliğinin zayıf olduğunu söylenebilir.
Genel bir yorum yapmak gerekirse; Colani liderliğindeki HTŞ, organize ve eğitimli militanları selefi yaşam tarzından uzak tutmak, Türkiye ve ABD (muhtemelen İsrail’le de) gibi güçlerle iş birliği yaparak meşruiyet kazanmak ve Suriye’yi yönetmek istemektedir.