Yapay zekâ destekli dil modeli ChatGPT aracılığıyla yazılan şiirler, Shakespeare ve Dickinson gibi şairlerin eserlerine göre daha çok beğenildi.
ChatGPT adlı yapay zekâ destekli dil modeli, edebiyat dünyasında yankı uyandırmaya devam ediyor. ABD’de yapılan bir araştırmada okurlar, sohbet botu tarafından yazılan şiirlerin YZ kaynaklı olduğunu tespit etmekte güçlük çekti. Dahası, bazı katılımcılar ChatGPT’nin şiirlerini William Shakespeare yapıtlarından daha çok beğendi.
Yeni bir çalışma, insanların sohbet botu tarafından üretilen şiirleri basit ve anlaşılır imgeleri, duyguları ve temaları nedeniyle klasik şairlerin yapıtlarına kıyasla daha çok sevebileceğini öne sürüyor.
Scientific Reports dergisinde yayımlanan yeni bir makaleye göre yapay zekâ sohbet robotları William Shakespeare gibi ünlü şairleri birçok insan okuru kandıracak kadar iyi taklit edebiliyor. Buna ek olarak pek çok katılımcı YZ’nin şiirlerini ünlü şairlerin eserlerine tercih ediyor.
Araştırmacılar OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT-3.5 botundan Walt Whitman, Geoffrey Chaucer, T.S. Eliot, Sylvia Plath, Allen Ginsberg, Emily Dickinson ve William Shakespeare gibi tanınmış sanatçıların tarzında şiirler üretmesini istedi.
1.634 kişinin dahil olduğu araştırmada katılımcılardan her bir şairden 10 şiir okumaları istendi. Bu şiirlerden 5’i ChatGPT tarafından yazılmıştı, 5’i ise gerçek şairlerin imzalarını taşıyordu.
Yeni Araştırma ChatGPT’nin Şiir Sanatındaki Gücünü Ortaya Koydu
Bilim insanları katılımcılardan hangi şiirlerin “sahte” hangilerinin gerçek olduğunu tespit etmelerini istedi. Araştırmanın sonucunda katılımcılar yaklaşık %46 oranında doğru tahminde bulundular. Bu oran yazı tura atmalarından biraz daha kötüydü. ChatGPT-3.5 ünlü şairlerin eserleriyle eğitildiği için bu bulgu sürpriz sayılmazdı.
Kaliforniya Üniversitesi’nde bilişsel psikolog Keith Holyoak araştırmanın bu kısmında, “Esasen ChatGPT yarı intihalci biri olarak becerisini gösterdi,” değerlendirmesinde bulundu.
Araştırmacılar, ikinci bir deneyde 696 katılımcıya şiirler okutarak bu eserleri ritim ve özgünlük gibi 14 farklı özellik açısından değerlendirmelerini istedi. Katılımcılar üç gruba ayrıldı. İlk gruptakilere şiirlerin bir yapay zekâ sohbet robotu tarafından yazıldığı söylendi. İkinci gruptakilere şiirlerin bir insan tarafından kaleme alındığı belirtildi. Üçüncü gruba ise şiirlerin kim tarafından yazıldığına dair herhangi bir bilgi verilmedi. Aslında her üç gruba da insanlar ve yapay zekâ tarafından yazılmış şiirlerin bir karışımı sunuldu.
Daha önce yapılan araştırmalardan bilindiği üzere, şiirlerin insanlar tarafından yazıldığını düşünen katılımcılar, gerçekte ne okuduklarına bakmaksızın bu eserlere daha yüksek puanlar verme eğiliminde oldu. Öte yandan şiirlerin yapay zekâ tarafından yazıldığına inanan katılımcılar, aynı şiirleri daha düşük puanlarla değerlendirdi.
Sade ve Net Şiirler Daha Yüksek Puan Aldı
Ancak araştırma ekibi, şaşırtıcı bir bulguya daha ulaştı. Şiirlerin şairleri hakkında hiçbir bilgi verilmeden değerlendirme yapan üçüncü gruptaki katılımcılar, sohbet robotu tarafından yazılan şiirlere ortalama olarak daha yüksek puanlar verdi. Bu durum, yapay zekâ şiirlerinin sade ve net anlatımının okurlar üzerindeki olumlu etkisini bir kez daha ortaya koydu.
Okurların neden yapay zekâ tarafından üretilen şiiri tercih etmeye daha yatkın olduğu konusu henüz tam olarak açıklık kazanmış değil. Ancak araştırmacıların en iyi tahmini, yapay zekâ şiirlerinin nispeten basit ve anlaşılması sebebiyle kolay oldukları için daha çekici olabileceği yönünde.
Araştırmacılar makalede, yapay zekâ tarafından üretilen şiirlerin insanlar tarafından yazılan şiirlerin karmaşıklığıyla eşleşemediği için, “bir imgeyi, bir ruh halini, bir duyguyu veya bir temayı deneyimli olmayan şiir okurlarına açık bir şekilde iletmede” daha iyi olduklarını yazıyor.
Emily Dickinson’ın Bazı Tercihleri Yapay Zekâ Tarafından Taklit Edilemedi
Pittsburgh Üniversitesi’nden araştırmacı Brian Porter yaptığı açıklamada, “Emily Dickinson bazen kafiye şemasını bilerek bozuyor. Ancak yapay zekâ tarafından onun tarzında üretilen şiirler bunu bir kez bile yapmadı,” ifadelerini kullandı.
Araştırmacılar makalede, insanlar tarafından yazılan şiirleri anlamanın derin ve eleştirel düşünmeyi gerektirdiğini ve bunun şiirin cazibesinin büyük bir parçası olduğunu belirtiyor. Ancak Avustralya’daki Deakin Üniversitesi’nde edebiyat akademisyeni olan Andrew Dean’in görüşüne göre çağdaş okurlar bu emeği sarf etmek istemiyor, bunun yerine kendilerine karşı net olan metinleri tercih ediyor.