Biz, dilimizi ve ahlâkımızı bozmadan önce büyüklerimize “ihtiyar” derdik.
“İhtiyar” kelimesinin sözlük (lûgat) anlamı seçim sahibi, seçmeye ehliyetli demektir. Köylerde eskiden ihtiyar heyetleri vardı, muhtarın senatörleri gibiydiler, köyle ilgili kararlarda muhtar onlara danışırdı…Yaşlanmayla beraber aklın arttığı düşüncesiyle âkil kişilere ihtiyar denirdi…
“Seçilmiş ve uzunca bir süre hayatta kalmayı hak etmiş insan olmak” anlamına geliyordu…
“İhtiyarlık” güzel âdetlerin ve faydalı bilgilerin yeni nesillere taşınması görevini kapsıyor aslında…
-İhtiyarlarımıza “yaşlı” demeye başladığımız günden bu yana, onlar hakkındaki algılarımız büyük bir değişime uğradı…
-Öncelikle onları kendilerinden faydalanılacak tecrübeli insanlar olarak görmekten vazgeçtik…
-Hattâ onları geçmişin köhne zihniyetinin taşıyıcıları olarak gördük…
-Asırları aşarak gelen saygı, yerini bir çeşit aymazlığa, daha sonra da antipatiye bıraktı…
-Oysa ki dünyamızda bilge insanlar, “yaş almak” ile ilgili ne güzel düşünceler üretmişler…
*İyi olan dört eski şey vardır hayatımızda;
1.Bilge ve yaşlı insanlar.
2.Görüşmek için eski arkadaşlar.
3.İçilecek eski bir şarap.
4.Okunacak eski kitaplar…
Yaşlılık ile ilgili felsefî sözler (hikmetler) ve atasözleri:
*Emile A. Faguet:
“Güzel bir yaşlılığın sırrı yalnızlık ile yapılan onurlu bir anlaşmadan başka bir şey değildir.”
*Ingmar Bergman:
“Yaşamın ilk kırk yılı bize metni verir; sonraki otuz yılı da yorumudur.”
*William Shakespeare:
“Gençler kuralları biliyor ama yaşlılar istisnaları da biliyor.”
*Oliver Wendell Holmes:
“Gençlikte öğreniriz, yaşlılıkta anlarız.”
*Marie von Ebner Eschenbach:
“İnsanın olgunluğu, çocuklukta oynadığımızın dinginliğe kavuşmasıdır.”
*Frederich Nietzsche:
“Yaşlı bir adam, genç bir adamın yaptığını belki yapamaz, ama daha iyisini yapar.”
*Çiçero:
“Konuşmayı öğrenmek iki yıl, susmayı öğrenmek ise altmış yıl alır.”
*Ernest Hemingway:
“En yaşlı ağaçlar, en tatlı meyveyi verir.”
*Alman atasözü:
“Ailenizde yaşlı bir adam yoksa mutlaka bir tane edinin.”
*Çin Atasözü:
“Yaşlılık, miras aldıklarımızı alır ve bize hak ettiğimizi verir.”
Sevgiyle ve sağlıkla kalın.
Nice acı kahvelerle…
AÇIKLAMA:
“İhtiyar” sözcüğünün etimolojisi:
İhtiyar – (Nişanyan Sözlük) :
Arapça χyr kökünden gelen iχtiyār اِخْتِيَار “1. (masdar) seçme, seçim, seçme yeteneği, özgür irade, 2. (sıfat) seçkin, hayırlı” sözcüğünden alıntıdır.
Mehmet Cemal Beşkardeş