İstanbul Esenyurt’tan sonra Güneydoğu’daki Mardin Büyükşehir ile Batman ve Şanlıurfa’nın Halfeti belediyelerine kayyum atanması siyasette gerilimi artırdı. Oysa TBMM’nin yeni yasama yılının açılışından itibaren görülen yumuşama, siyasette normalleşmeye yönelik umutlarımızı artırmıştı.
Bu son gelişmeler ümitleri tersine çevirirken belediyelere dışarıdan kayyum atanması ‘demokrasi ile bağdaşır mı?’ tartışmalarını tekrar gündeme taşıdı.
12 Eylül 1980 askeri darbesiyle belediyelere de yapılan atamalar 25 Mart 1984 yerel seçimlerinde sona ermiş, seçimle işbaşına gelenler görevi devralmıştı.
FETÖ’nün darbe girişimi sonrası görevden alınanlar yerine atamalar tekrar gündeme geldi.
15 Temmuz 2016 tarihindeki FETÖ’nün darbe girişiminin ardından 21 Temmuz 2016’da Olağanüstü Hal ilan edildi. 1 Eylül 2016’da da belediyelere kayyum atanmasına ilişkin hazırlanan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname yürürlüğe girdi.
Daha önce ‘hastalık, izin ya da çeşitli suçlar’ nedeniyle boşalan belediye başkanlıklarına belediye meclis üyeleri içinden seçimle görevlendirme yapılırken 674 sayılı KHK ile ‘terör’ düzenlemesi getirildi. “Terörist, terör örgütü üyesi olmak, yardım ve yataklık” gibi suçlar söz konusu olduğunda göreve belediye meclisi dışından valiler veya kaymakamların da atanabilmesi sağlandı.
O yıl 4’ü FETÖ, 24’ü PKK/KCK suçlamasıyla 28 belediyeye kayyum atanmıştı. 2018 yılında bu rakam 94’e ulaştı.
Bu yıl ise ulaşılab rakamın 160 olduğu bildiriliyor.
Bu KHK terör suçları söz konusu olduğunda belediye meclisi dışından atamaya olanak sağlıyor, ancak belediye meclisi içinden görevlendirmeyi de bitirmiyor.
Bu nedenle 2016 yılında FETÖ suçlamasıyla boşalan bazı belediye başkanlıklarına, AK Parti ve MHP ağırlıklı belediyelerde meclis üyeleri içinden kayyum atanmıştı. Konya Ilgın, Adana Pozantı buna örnek. Belediye başkanları FETÖ suçlamasıyla görevden uzaklaştırılınca ilçe belediye meclislerinin seçtiği AK Parti ve MHP’li yeni başkanlar İçişleri Bakanlığı tarafından kayyum olarak görevlendirildi.
Aradan 8 yıl geçti.
Kayyum ataması hala devam ediyor.
Muhalif belediyelerde meclis dışından atama yapılıyor.
Demokrasi ve toplumsal barış daha da zedeleniyor.
Zeynep Nurten UZER