BİR BAŞKA ÂLEMDİ BOĞAZİÇİ – 14 – YENİKÖY’DEN DÜNYA TIP LİTERATÜRÜNDE ADINI BİR HASTALIĞA VEREN DR. HULUSÎ BEHÇET GEÇTİ
Dünya Tıp Tarihinde BEHÇET Hastalığını ya da Sendromunu ilk kez tanımlayarak hastalığın kendi adına Tıp Literatürüne kaydedilmesini sağlayan ünlü Türk Hekimi Ordinariyüs Prof. Dr. Hulusî Behçet Beyefendi’yi derin bir sevgi ve saygıyla anıyoruz. O’nun adını taşıyan yalısını burada paylaştığım ilk fotoğrafta eski haliyle ve özgün cephesiyle görüyoruz…
DR.HULUSI BEHÇET YALISI / YENIKÖY
Doktor Hulusi Behçet Yalısı, Boğaziçi’nin Rumeli yakasında Yeniköy Köybaşı Caddesi’nde Çaycı İstapan Yalısı olarak yaptırıldı.Yalının yapılış tarihi belli değildir…
Yalının ikinci sahibi Doktor Hulusi Behçet 1889 tarihinde İstanbul’da doğdu ve öğrenimini İstanbul’da tamamladı. O zamanın tıp fakültesi olan Askeri Tıbbiye’den mezun oldu. Tıp Fakültesi’nin kurulmasından sonra Deri Hastalıkları Kürsü Başkanı oldu. Türkiye’de Behçet hastalığını bulan kişi olarak ünlendi.1939 yılında Ordinaryüs Profesör oldu.1948 de vefat etti. Daha sonra mirasçıları tarafından yalı satıldı. Mimari özellik olarak çok değişik bir tasarım gösterir. Yalı bazı yerlerde üç katlı bazı yerlerde dört katlıdır. Girişte basık bir kagir taşıyıcı bölüm bulunur. Diğer katlar üç katlı olarak yapılmıştır. Taş giriş katı üstünde deniz yönüne bakan büyük bir balkon bulunur. Kuzey yönünde 3 katlı bir çıkma bulunur. Güney yönünde ise bir kat bina kısadır. Burada kubbeli bir kısım bulunur. Bunun altındaki balkonun parapetleri oldukça işlemelidir.
YENİKÖY ÇAYCI İSTAPAN YALISI – DR. HULUSÎ BEHÇET YALISI – NECATİ ASLAN YALISI
Yeniköy, yalıları, köşkleri ve villa siteleri ile İstanbul’un ve Boğaziçi’nin Mücevherlerinden bir beldedir…BİR BAŞKA ÂLEMDİ BOĞAZİÇİ, BİR BAŞKA ÂLEMDİR YENİKÖY…
Yeniköy Sahili’nde, Köybaşı Caddesi üzerinde yan yana duran görkemli yalılardan birisinin hikâyesini daha burada sizinle paylaşıyorum…
Bu yalı üç farklı isimle anılmaktadır. Fakat en çok bilinen ismi DR. HULUSÎ BEHÇET YALISI dır.
Gelelim yalıya, yalıda yaşayanlara, yaşananların hikayesine..
Bu yalının ilk ismi Çaycı İstapan Yalısı’dır. Çaycı İstapan hakkında bilinen, Ermeni bir vatandaşımız olduğu ve ticaretle uğraştığıdır. Bu yüzden bu yalıyı İstapan mı yaptırdı yoksa başka birinden satın mı aldı kayıtlarda yok. Bu durumdan dolayı yalının yapılış tarihi ve mimarı hakkında da bilgi yok.
Yalı hakkında doğru bilgiler çaycı İstapan’dan sonra Dr. Hulusi Behçet’in yalıyı satın almasıyla bize ulaşır.
Yalıya ismini veren Dr. Hulusi Behçet, 20 Şubat 1889 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Tıp öğrenimini 1910 senesinde tamamlamış ve 1914 Temmuzuna kadar Gülhane Dermatoloji Kliniği’nde Eşref Ruşen, Talat Çamlı ve bakteriyolog Reşat Rıza hocaların yanında asistan olarak çalışmıştır. 1914 Temmuzunda Kırklareli Askeri Hastanesi Başhekim Muavinliğine tayin edilmiş ve daha sonra 1918’e kadar Edirne Askeri Hastanesi’nde dermatoloji uzmanı olarak çalışmıştır. 1918 Ağustos’unda önce Budapeşte’de, sonra Berlin’de Charité Hastanesi’nde çalışmış ve 1919 Ekiminde yurda dönmüştür.
Hulusi Behçet, bir müddet serbest çalıştıktan sonra 1923’te Hasköy Zührevi Hastalıklar Hastanesi Başhekimliğine tayin edilmiş, 6 ay kadar burada çalıştıktan sonra Gureba Hastanesi dermatoloji uzmanlığına nakledilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan ve soyadı kanunu kabul edildikten sonra, Cumhuriyetin kurucusu M. Kemal Atatürk’ün arkadaşlarından olan babası Ahmet Behçet’in, parlak ve çok zeki anlamına gelen ve adı olan Behçet’i soyadı olarak almıştır. 1933 senesinde Üniversite Reformunda Deri Hastalıkları ve Frengi Kliniği’ne profesör seçilmiştir. Hulusi Behçet, Türk Akademisinde profesör unvanını alan ilk kişidir.
Dr. Hulusî Behçet, Tıp Fakültesi’nin kurulmasından sonra Deri Hastalıkları Kürsü Başkanı oldu. Behçet Hastalığı ilk kez 1937 yılında Prof. Dr. Hulusî Behçet tarafından tanımlanmıştır. Böylece Dünya Tıp Tarihinde BEHÇET HASTALIĞI’nı ilk kez tanımlayarak hastalığın kendi adına Dünya Tıp Literatürüne kaydedilmesini sağlayan ünlü Türk Hekimi Ordinaryüs Profesör Dr. Hulusî Behçet Beyefendi’nin adını yalısı ile Yeniköy’de yaşatıyoruz…
Prof. Dr. Hulusi Behçet 1923 yılında, dönemin ünlü diplomatlarından birinin kızı olan Refika Davaz ile evlenmiştir. Evliliklerinden bir kızı vardır. 8 Mart 1948 tarihinde vefat etmiştir. Uzun süre doktor beyin varisleri tarafından kullanılan yalı son olarak 1991 yılında sanayici Necati Aslan’a satılmış.
Yalıyı satın alan Necati Aslan Türk ağır sanayisinin öncü isimlerinden biriydi ve özel sektörün önde gelen çelik üreticilerinin biri ve ihracatta da liderlerinden olan İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanı idi…
Necati Bey Yalısı’nı 2009 yılında restore ettirmişti.
Necati Aslan
Kuzey kısmı üç katlı, güney kısmı iki katlı yalının, köşk modellerine benzeyen bir yapısı vardır.
Yapılan restorasyon çalışmasıyla yapının zemin güçlendirmeye ve gemi trafiğinden kısmen de olsa korunması için kazıklı rıhtım takviyesi yapılmıştır.
Necati Aslan, Mart 2018 tarihinde 81 yaşında hayata veda etmiştir…
Necati Bey’in vefatından sonra da Aslan ailesi bu yalıda ikamet etmektedir…
Boğaz’ın ve Yeniköy’ün incilerinden biri olan bu güzel yalı tüm şirinliği ile geçenleri selâmlamaya devam ediyor…
Behçet Hastalığı ya da Behçet Sendromu hakkında kısa açıklama:
Behçet hastalığı neden olur? Behçet hastalığı, tüm organları ve sistemleri etkileyebilen, damar iltihabının ön planda olduğu kronik ve iltihaplı bir hastalıktır. Genellikle cilt yaralarına neden olan Behçet hastalığında; göz, eklemler, bağırsaklar, toplardamarlar, beyin, omurilik ve sindirim sistemi de etkilenebilir.
Mehmet Cemal BEŞKARDEŞ /kentekrani
Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 1 Eylül 2024
