Tarımda küresel alarm. Yeşillenme hastalığı narenciyeyi bitirebilir!
Eğer dünyanın dört bir yanındaki tarım otoriteleri çabalarını ve mücadelelerini birleştirmezlerse pazarlarda, manavlarda ve market tezgahlarında kış aylarındaki o hakim turuncu renk yok olabilir.
Bilim dünyasının ve uluslararası tarım uzmanlarının uyarısı bu kadar iddialı.
Sebeb, Asya’daki, Güney ve Kuzey Amerika’daki, Afrika’daki narenciye bahçelerini kasıp kavuran Türkiye’de turunçil yeşillenme hastalığı olarak bilinen Huanlongbing hastalığı…
Bu hastalık, Asya turunçgil psillidi böceği ile yayılıyor. Bu böcek 2 kilometre uçabiliyor. Portakal, mandalin, limon çeşit ne olursa olsun hastalığın bulaştığı ağaçta yapraklardaki küçük beyaz beneklerle kendini gösteriyor. Meyveler büyümüyor, üzerlerinde lekeler oluşuyor ve içleri de acı oluyor. Hastalık bulaştığı zaman dönüş yok. Ağaçlar ölüyor; bahçeler yok oluyor.
Hastalığın bulaştığı ülkelerdeki turunçgil tarımının durumu içler acısı. Brezilya’da üretim %20 oranında düştü. Bu oranlar Güney Amerika’nın kuzeyindeki Guadalup’ta %60 ve Abd Florida’da %90. Yani Florida’da eyaletin en önemli ekonomik faaliyetlerinden turunçgil üretimi ve endüstrisi neredeyse bitmiş durumda. Florida’da turunçgil endüstrisindeki istihdam da %50 düştü. Eyaletteki turunçgil endüstrisinin kaybının 3 milyar dolar olduğu hesaplandı. Hastalık, Florida gibi Abd’de turunçgil tarımı ve endüstrisinin endüstrisinin büyük önem taşıdığı California’da yayılıyor.
Turunçgil ihraç eden ve önemli ölçüde döviz getirisi elde eden Türkiye’deki duruma gelince.
İlgili bakanlıklar harekete geçmiş durumda. Bir çeşit alarm durumu söz konusu.
Turinçgil yeşillenme hastalığının Türkiye’de görüldüğüne dair herhangi bir kayıt yok. Ancak çok yakınında şüpheler söz konusu.
Bir süre önce KKTC’ye bir heyet gitti ve orada yapılan incelemenin ardından bir dizi tedbir alındı. Ve KKTC’den yapılacak narenciye ithalatında uyulması gereken kurallar belirlendi. KKTC’den Türkiye’ye yolcu beraberinde meyve getirilmesine izin verilmiyor. Zararlının Türkiye’ye bulaşmasını önlemek için hem sınır kapılarında hem de Kıbrıs tarafında sıkı tedbirlerler uygulanırken, uluslararası ticarette kullanılan tüm taşıma araçlarının dış yüzeylerinin dezenfekte edilmesi kararlaştırıldı.
Turunçgil yeşillenme hastalığının Türkiye’ye bulaşması halinde ülkenin ekolojik koşullarına bağlı olarak yıkıcı etkileri olabileceği belirtiliyor.
