BİR BAŞKA ÂLEMDİ BOĞAZİÇİ (9) YENİKÖY-BAĞDAT EKSENİNDE YAŞANAN BİR KRALLA PRENSESİN HAZÎN AŞK HİKÂYESİ
BOĞAZİÇİ’NDE BAHARLA GELEN AŞK MEVSİMİ (3. ve Son Bölüm)
Prenses Fazıla o sıralarda ailesiyle beraber birkaç haftalığına Bağdat’a gitti, ardından Londra’daki okuluna döndü. Artık büyük bir heyecan ve coşkuyla nikâh zamanını beklemeye başlamıştı…
Ancak ne yazık ki inanılmayacak kadar acı bir haberi 14 Temmuz günü okulunun müdiresinden aldı:
“Irak’ta bir askerî darbe olmuştu ve evleneceği genç Kral’ın akıbeti bilinmiyordu…”
***
Tam o 14 Temmuz 1958 gününün sabahında, İstanbul’da Yeşilköy Havaalanı’nda çok önemli bir karşılama töreni için hummalı bir protokol hazırlığı vardı. Irak’ın genç Kralı II. Faysal İstanbul’a gelecekti ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Başbakanı Adnan Menderes ile devletin mülkî erkânı (protokolü), kralı karşılamak için havaalanında bulunmaktaydılar…
O sırada alınan anî bir haber, herkesi şaşkına çevirdi. Bağdat’ta askerî bir darbe olmuştu…Karşılamaya gelen protokoldekiler bir süre daha bekledikten sonra şehre dönerlerken alana serilen kırmızı halılar hızla kaldırılıyor, karşılama töreni için yapılan tüm düzenlemeler iptal ediliyordu…
Bağdat’ta olup bitenlerin ayrıntıları Türkiye ancak birkaç gün sonra ulaşabildi… Darbeciler kralın amcası ve Irak’ın güçlü adamı Kral Naibi Prens Abdülillâh’ı, Başbakan Nuri Said Paşa’yı ve kraliyet ailesinin neredeyse tamamını sarayı ve konutlarını basarak yataklarında öldürmüş, maktüllerin cesetlerini vahşice parçalamış, hattâ bazılarının cansız bedenlerini köpeklere yedirmişlerdi…
23 yaşındaki genç Kral nasıl olduysa ölmemiş, ağır yaralı halde hastahaneye götürülmüş ama darbeciler ‘Eğer kurtulursa hepimizi keser’ diyerek doktorların müdahalesini engellemiş ve genç kral kan kaybından can vermişti…
Kraliçeliği 14 Temmuz 1958 darbesiyle bir anda hayal olan Prenses Fazıla’nın hüzünlü, acı hikâyesi işte böyle başladı ve bir şekilde de devam edecekti…
17 yaşındaki Fazıla Sultan, müstakbel eşi Irak Kralının bir darbe sonucu öldürüldüğünü, Londra’da okulunda, 14 Temmuz günü öğrenir ve Irak Kralı ile evlenmelerine iki hafta kala, Kralın öldürülmesiyle “mahzun prenses” diye anılmaya başlanır…
Eğer Irak’ta darbe olmasaydı: Irak’ta bambaşka bir rejim ve meşruti bir krallık bulunacak ve Irak Kraliçesi olarak Türk asıllı bir prenses hüküm sürecekti…
Bu olayların sonrasında, Prenses Fazıla, üç yıl kendine gelememişti…
10 Aralık 1965 tarihinde Paris’te eski Başbakanlardan Suat Hayri Ürgüplü’nün oğlu genç iktisatçı Hayri Ürgüplü ile evlendi.
15 yıl süren evlilik, 1980 yılında bitti ve Prenses Fazıla’nın bu evlilikten 2 oğlu oldu. 1980 sonrasında Prenses Fazıla Paris’te yaşadı. Hayri Bey ise, Brüksel’e yerleşti ve 81 yaşında 2017 yılında Belçika’da vefat etti…
1983 yılında ise, Prenses Fazıla, seçkin bir Fransız araştırmacısı Jean Alphonse Bernard ile evlendi ve halen Fransa’da yaşamını sürdürmekteydi…
***
Kral Faysal, Irak’ta ihtilalle devrildiği gün Başbakan Adnan Menderes’in davetlisi olarak Türkiye’ye gelecekti. Devlet protokolü tarafından Irak Kralı’nın Türkiye’ye yapacağı bu resmî ziyaretin tüm hazırlıkları yapılmıştı. Kralın onuruna Beylerbeyi Sarayı’nda çok büyük bir resepsiyon düzenlenmişti…Saray’da akşam yemeği ziyafeti verilecekti…
Yeniköy’ümüzün ünlü Dondurmacısı Zeynel (Bölükbaşı) ve çocukları bu ziyafetin hazırlıklarında görevliydiler…
Irak’tan acı haberler geldiğinde tüm devlet erkanı ile birlikte Kralı (eskilerin deyimiyle) “Damad-ı Şehriyârî” olarak bağırlarına basmaya hazırlanan Yeniköylüler de şok oldular…
Irak’taki askeri darbe sırasında vahşetin, vandallığın egemen olduğu cadde ve sokaklarda tüyler ürpertici linç olayları yaşanıyordu…
Kral ailesini linç edenler cesetlerini sokaklardaki köpeklere yem etmişlerdi…
Bu olayların gazetelerde yayınlanan korkunç fotoğrafları ergenlik yaşımda görünce âdeta feleğimi şaşırmış, bir halkın kralını ve devlet erkânını böylesine vahşice işkence ederek öldürebilmiş olmasına inanmamıştım…
Bu haberler ve görüntüler ruhumda derin izler bırakmıştı…
Irak’ta gerçekleştirilen askeri darbe örneğine bakarak, bir ülkenin halkının devleti yönetenlere karşı bu kadar büyük kin ve nefret duygularını neden ve nasıl besleyebildiği konusu üzerinde gençlik yıllarımda sürekli düşündüm…
Yaşadığım bu ibretlik olayları hiç bir zaman unutamadım…
Çiçeği burnunda Faysal, parlak bir geleceğe umutla bakan, harika bir evliliğe hazırlanan, zengin petrol ülkesi Irak Devleti’nin gencecik kralıyken bir anda gelen askerî bir darbeyle halkının elinde fecî biçimde linç edilerek tüm varlığını, canını bir anda yitirivermişti…Tarih kitaplarında, tarihî romanlarda halk ayaklanmalarının, ihtilâllerin, askerî darbeyle devrilen krallıkların hikâyelerini okumuştum. Ancak bizzat kendisini ve nişanlısını yakından görüp tanıdığım bir ülkenin kralının trajik, korkunç biçimde gelen hazîn sonunu bu kadar yakından izlemiş olduğum için kendimce bundan dersler çıkarmıştım…
***
OSMANLI HANEDANI’NDAN PRENSES FAZILA’NIN HAYAT’ININ DEVAMI
Tüm bu trajik olayların sonrasında Osmanlı Hanedanı’nın son mensupları için hayat devam edecekti…
Hanzade Sultan ile kızı Prenses Fazıla, kızkardeşi Neslişah Sultan uzun yıllar yaz aylarında Yeniköy’deki iki yalıda kiracı olarak yaşadılar…
Prenses Fazıla Dışişleri eski Bakanı Suat Hayri Ürgüplü’nün oğlu Hayri Suat Ürgüplü ile evlenmiş, Yeniköy Yalıboyu’ndaki Sandoz-Fuat Mirel Yalısı’na komşu yalıda oturmuşlardı…
Neslişah Sultan da, İstinye’ye doğru olan Yalıboyundaki Selahattin Adil Paşa Yalısı’nda, Paşa’nın oğlu rahmetli Semuh Adil Ağabeyimizin kiracısı olmuşlardı…
1960’lı yıllarda Hanzade ve Neslişah Sultanların Yeniköy Sahiline çok yakın yüzerek Yeniköy ile İstinye arasındaki mesafeyi her gün yüzerek katettiklerini çok net hatırlıyorum…
Iki Sultan’ın da harikulâde bir yüzme stilleri vardı…O zarif prensesler serbest yüzme stilinin en mükemmeli olan “crawl” yüzme tarzını gösterirlerdi biz Yeniköy çocuklarına…
***
PRENSES FAZILA IRAK’TA DARBE OLMASAYDI DEVLET BAŞKANI KRAL II. FAYSAL’IN EŞİ KRALİÇE OLACAKTI
Bağdat’ta, 1958’in 14 Temmuz’unda yaşanan kanlı darbeyi pek çok darbe daha izledi. 14 Temmuz ihtilâli yapılmamış olsaydı, bugün çok büyük bir ihtimalle ne Saddam’dan, ne Körfez Savaşı’ndan, ne de Amerikan birliklerinin Bağdat’ın kapılarına dayanmasından bahsedecektik. Irak’ta bambaşka bir rejim, meşruti bir krallık bulunacak ve Bağdat’ta ‘‘kraliçe’’ olarak bir Türk prensesi, Prenses Fazıla hüküm sürecekti.
Bu yazımda sizinle, kraliçeliği 14 Temmuz darbesiyle bir anda hayal olan Prenses Fazıla’nın hüzünlü hikâyesini ve bu izdivaç hazırlığının çerçevesinde Türkiye’de ve Irak’ta yaşanan toplumsal gelişmeleri paylaşmaya çalıştım…
ABD birliklerini 2003 yılında Bağdat’ın kapılarına kadar getiren olaylar, aslında Bağdat’ta ondan 45 sene önce, 1958’in 14 Temmuz’unda yaşanan kanlı bir darbeyle başladı. Irak’ta krallık o gün tarihe karıştı, ihtilâlciler 22 yaşındaki genç kralı ve ailesini parça parça ettiler, sonraki senelerde darbeler birbirini takip etti ve Irak, Amerikan birliklerini Bağdat’a kadar getiren acı ve kanlı olayların içinde kaldı.
Bağdat’ta, 1958’in 14 Temmuz’undaki o kanlı darbe yaşanmasaydı tarih ne Saddam Hüseyin’i, ne de Körfez Savaşı’nı yazacaktı…
Irak’ta bambaşka bir rejim, meşrutî bir krallık bulunacak ve bir Türk prensesi, Prenses Fazıla, Bağdat’ta kraliçelik koltuğunda olacaktı. İşte, hem Irak’ın, hem de genç prensesin kaderinin baştanbaşa değişmesinin hüzünlü öyküsü…
İlk gençlik yıllarımda bizzat yakından tanık olduğum bu olaylardan sonra yaşamım için çizdiğim yol haritasında makam – mevki, şan -şöhret, para – pul ve yüksek maddiyata sahip olmanın önemi ve değeri kalmadı…
Mehmet Cemal BEŞKARDEŞ /kentekrani
Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 14 Temmuz 2024