📽️ Araştırma: Hasta ve yaralı şempanzeler şifalı bitkileri kullanarak kendi kendilerini tedavi ediyor.
Uganda’daki yabani şempanzelerin antibakteriyel ve antiinflamatuar özelliklere sahip bitkileri arayıp yedikleri filme alındı.
Laboratuar testleri, hayvanlar tarafından yenen bitkilerin büyük çoğunluğunun bakteri üremesini engellediğini, üçüncüsünün ise iltihabı azalttığını gösterdi.
Araştırmacılar, dikkate değer primatların, zayıf olduklarında tedavi amacıyla bu bitkileri kasıtlı olarak aradıklarını düşünüyor.
Ve şempanzeleri izlemenin gelecekte yeni ilaçları nasıl keşfedeceğimiz konusunda ‘büyük etkileri’ olabilir.
Oxford Üniversitesi’nden baş araştırmacı Dr. Elodie Freymann, MailOnline’a şunları söyledi: ‘Şempanzeler ormanı bizden daha iyi tanıyor ve yeni ilaçlar keşfetmemize yardımcı olabilecek güçlü bileşikleri yönlendirmemize yardımcı olabilirler.’
Yabani şempanzeler, besin değeri çok düşük olan ancak tıbbi bileşikler içerdiği görülen bazıları da dahil olmak üzere çok çeşitli bitkileri yerler.
Ancak araştırmacılar uzun süredir maymunların kendi kendine ilaç kullanıyor olabileceğinden şüpheleniyor olsa da davranışlarının kasıtlı olduğunu kanıtlamak son derece zordu.
Şempanzelerin yaygın olarak bitki ilaçları kullanıp kullanmadığını görmek için Dr Freymann ve meslektaşları, Uganda’daki Budongo Merkez Orman Koruma Alanı’nda 51 şempanzeden oluşan bir topluluğu izledi.
116 günlük gözlem boyunca şempanzelerin sağlığını izlediler ve hangi bitkileri yediklerini dikkatle kaydettiler.
Araştırmacılar daha sonra hasta şempanzeler tarafından yenen ya da daha önce tıbbi olarak kullanılması önerilen 13 bitkiden örnekler topladı.
Bu bitkiler laboratuvarda test edildiğinde bilim insanları yüzde 80’inin bakteri üremesini engellediğini, üçte birinin ise antiinflamatuar özelliklere sahip olduğunu buldu.
Dr Freymann şunları söylüyor: ‘Vahşi şempanzelerin kendi kendine ilaç tedavisini incelemek için bir dedektif gibi hareket etmeli, bir vakanın parçalarını bir araya getirmek için çok disiplinli kanıtları toplamalısınız.
Bizi belirli bitki türlerine yönlendiren davranışsal ipuçlarını toplayarak alanda aylar geçirdikten sonra, farmakolojik sonuçları analiz etmek ve bu bitkilerin çoğunun yüksek düzeyde biyoaktivite sergilediğini keşfetmek heyecan vericiydi.’
Bir vakada bilim insanları, yiyecek eğrelti otları aramak için tek başına seyahat eden, eli yaralı bir erkek şempanzeyi filme aldı.
Testlerin ardından, bu eğrelti otlarının ağrıyı ve şişliği azaltabilecek yüksek düzeyde antiinflamatuar bileşikler içerdiği ortaya çıktı.