Anayasa Mahkemesi (AYM), rektörlerin cumhurbaşkanı tarafından atanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti.
AYM’nin kararındaki gerekçede rektör atama yetkisi cumhurbaşkanına verildiğinde üniversitenin özerkliğinden söz edilemeyeceği belirtildi.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) AYM’ye yaptığı başvuru sonucunda AYM’nin aldığı kararın gerekçesinde, rektör atamalarında YÖK’ün aday gösterme yetkisinin yanı sıra rektör olarak atanabilmek için öngörülen “profesör olarak en az üç yıl görev yapmış olma” şartının da kaldırıldığı hatırlatıldı.
Gerekçede, rektör atama konusundaki yetkinin sadece Cumhurbaşkanı’na verildiği ve rektör olarak atanmak için herhangi bir nitelik aranmadığı, bu durumda yöneticisi doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından atanan üniversitenin özerkliğinden söz edilemeyeceği belirtildi.
AYM’nin kararında şu ifadelere yer verildi:
“Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme şeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü değiştirilmiş ayrıca atanma şartları, görev süresi gibi rektör atanmasına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.”
Kararda ayrıca “Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
AYM kararında, söz konusu iptal kararının ve diğer bazı iptallerin 12 ay sonra yürürlüğe gireceği de hüküm altına alındı:
“İptal edilmeleri nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince bu maddelere, fıkralara, bentlere, ibarelere ve kısma ilişkin iptal hükümlerinin kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak on iki ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.”