BU DEVİRDE AB ÜYESİ ÜLKEDE İNANILMASI GÜÇ ANAYASA MADDESİ
İrlanda’da 8 Mart günü önemli bir anayasa referandumu yapılacak. Zamanlama manidar. Referandum Dünya Kadınlar Günü’nde olacak. “Değiştirilsin veya değiştirilmesin” referandumu İrlanda Anayasası’nın “evdeki kadın” diye bilinen maddesi konusunda yapılacak.
Türkiye Cumhuriyeti’nde bazı istisnalar olsa da kadın erkek eşitliğini hükme bağlayan Medeni Kanun’un yürürlüğe girmesinden 11 yıl sonra kabul edilen İrlanda Anayasası’nda şöyle bir madde yer aldı: “Devlet, kadının ev içindeki yaşamıyla devlete, onsuz kamu yararının elde edilemeyeceği bir destek verdiğini kabul eder. Bu nedenle devlet, annelerin ekonomik zorunluluklar nedeniyle evdeki görevlerini ihmal ederek çalışmaya mecbur kalmamalarını sağlamak için çaba gösterecektir.”
1937 yılında İrlanda Anayasası’nda, kadının evde kalmasının “önemi” vurgulanıyor, annelerin “evdeki görevlerini” ihmal ederek çalışmaya mecbur olmaması için devletin çaba göstereceği belirtiliyordu.
Evdeki kadına devlet desteğine dair anayasada bağlayıcı ifadeler yoktu. Haliyle evdeki kadına devlet desteği hiç sağlanmadı. Daha da beteri anayasanın söz konusu maddesi, kadının yerinin evi olduğu argümanı için kullanıldı. Ayrıca kadının çalışma hayatından dışlanmasını öngören politikaların kabul edilebilir olduğu fikri için de dayanak gösterildi.
İrlanda Anayasası 85 yılda 38 kez değiştirildi ama bu maddeye hiç dokunulmadı. Söz konusu madde nasıl oldu da anayasaya girdi? Ayrıca bu kadar yıldır ve bu devirde AB üyesi bir ülkede varlığını nasıl korudu? Yanıt: İrlanda Katolik Klisesi… Yaygın kanaate göre, Katolik Klisesi, bazı konularda özellikle kadının statüsü konusunda İrlanda Anayasası’nı şekillendirmişti.
Sonunda 21. Yüzyılın 22’inci yılında İrlanda Parlamentosu “evdeki kadın” maddesini kadın erkek eşitliğine uygun olarak değiştirdi ve Anayasa’ya kadına destek konusunda daha net ifadeler konulmasını kabul etti. Ancak hükümet bu değişiklikleri referanduma götürmeye karar verdi.
8 Mart Dünya kadınlar gününde “evdeki kadın” maddesinin yanı sıra Anayasa’daki aile tanımının evliliğin ötesine genişletilmesi de halkın oyuna sunulacak.
Her iki değişiklik konusunda da %100’lük bir görüş birliği yok kuşkusuz. Özellikle de “evdeki kadın” maddesi üzerinde…