İSRAİL, LAHEY’İ UYGULAMAZSA…
‘Roma Statüsüne’ tabi devletler tarafından 2002’de oluşturulan Uluslararası Ceza Mahkemesi soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş ve saldırı suçlarından dolayı şahısları, Birleşmiş Milletler’in (BM) yargı organı olan Uluslararası Adalet Divanı (UAD) ise ‘Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ çerçevesinde devletleri yargılıyor. İkisi de Hollanda’nın Lahey kentinde bulunuyor.
Uluslararası Adalet Divanı, geçen hafta Güney Afrika Cumhuriyeti’nin başvurusu üzerine İsrail’i yargılamaya başladı. Dava dosyasına Türkiye de görsel belgelerle delil katkısı yaptı.
Delillerin ortaya konulmasının ardından ertesi gün İsrail kendini savunmaya çalıştı. İsrail’in hukukçuları, Hamas operasyonlarının ardından İsrail’in kendini savunma hakkı bulunduğunu, her çatışmanın soykırım olmadığını söyledi.
İsrail kendini suçlayanları Holokost yanlısı olmakla da itham etti.
Yani kendisi Filistinliler’e soykırım uygulamıyormuş İsrail’i durdurmak isteyenler Yahudiler’e soykırım uygulama taraftarıymış.
-Duruşma 2 gün sürdü-
Duruşmanın ardından Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ihtiyati tedbir taleplerini görüşmeye başladı. Bağımsız yargıçlardan oluşan heyetin İsrail’in operasyonlarının durdurulması, soykırıma karışanların cezalandırılması için adımlar atılması, yerlerinden gitmek zorunda kalan Filistinliler’in dönmesi ve insani yardıma erişmelerinin sağlanması gibi 9 maddeyi birkaç hafta içinde karara bağlaması bekleniyor.
Ancak gözü dönmüş şekilde saldırılara devam eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, şimdiden Lahey’den çıkacak kararı tanımayacaklarını duyurdu.
İsrail saldırılarının100. Günü nedeniyle bir konuşma yapan Netanyahu ‘kimse bizi durduramayacak ne Lahey ne de şer ekseni’ dedi.
-Uymakla yükümlü ama…-
Uluslararası Adalet Divanı’na sunulan delillere göre, İsrail’in suçlu bulunması bekleniyor. Ancak İsrail duyurduğu gibi Lahey kararını tanımazsa ne olur?
BM Anlaşması’na göre, uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması amacıyla oluşturulan BM’nin üyeleri UAD kararlarına uymakla yükümlü. Ancak Divan’ın kararını yerine getirmeyen olması halinde davanın diğer tarafı BM Güvenlik Konseyi’ne başvurabiliyor.
Böyle bir durumda Konsey hükmün yerine getirilmesi için tavsiyelerde bulunabiliyor, alınacak önlemleri kararlaştırabiliyor.
Ancak Konsey karar almak zorunda da değil !
15 üyeden oluşan Güvenlik Konseyi’nde Çin, Fransa, Rusya Federasyonu, İngiltere ve ABD daimi üyeler ve sadece bu 5 devletin kararları veto hakkı var. Bu 5 devletin herhangi birinin vetosu karar çıkmasını engelleyebiliyor.
Hatırlanacağı gibi İsrail’in saldırıları üzerine Güvenlik Konseyi’ne gelen acil insani ateşkes talebi ABD’nin vetosu nedeniyle hayata geçememişti.
Yani anlaşılıyor ki, olay dönüp dolaşıp yine Güvenlik Konseyi’nde düğümleniyor.
Zeynep Nurten UZER/Gazeteci-Yazar
Zeynep Nurten UZER/kentekrani
Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 16 Ocak 2024