2023’ün yaşlanma karşıtı bilimdeki en önemli 6 buluşu… ‘Bol su için’ yine vazgeçilmez öneri
2023 yılına baktığımızda bilim insanları yaşlanmanın sırlarını çözüyor, yeni potansiyel tedavileri ortaya çıkarıyor ve denenmiş ve gerçek sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarına daha fazla ağırlık veriyor.
Bir durumda deneysel bir gen terapisi doğal proteinlerden yararlanır.
Yelpazenin daha pratik ucunda, bilim adamları sıvı alımının ne kadar faydalı olabileceğini keşfettiler.
Zamanla cildimiz elastikiyetini kaybeder ve beynimiz yavaşlar. Gen ifadesindeki değişiklikler bizi yaşa bağlı hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirebilir.
Geri dönüşüm mekanizmalarımız yavaşladıkça vücudumuzda ölü hücreler birikir . Sonunda ölürüz.
Yaşlanmanın bu biyolojik belirteçleri yaşamın temel gerçekleri olarak görülüyor. Ancak giderek artan sayıda bilim insanı bunları sorguluyor.
Yaşlanmak zorunda mıyız? Yoksa yaşlanmak tedavi edilebilir bir hastalık mıdır?
Bir yıl bitip diğeri başlarken, yaşlanma karşıtı bilim alanındaki en iyi altı bilimsel bulguyu sayıyoruz.
Bu çalışmalarda test edilen bazı tedaviler kullanıma hazır olmasa da birçoğu düşük teknolojili ve ücretsizdir; bunların hepsi pahalı ilaçlar veya cihazlar satın almak yerine alışkanlıkların değiştirilmesiyle ilgilidir.
1. Biyolojik yaşınızı düşürmek için stresi azaltın
Mayıs ayında Cell Metabolism dergisinde yayınlanan araştırmaya göre rahatlama, daha uzun bir yaşamın anahtarlarından biri olabilir .
Harvard ve Duke Üniversitesi araştırmacıları DNA metilasyonunu biyolojik yaşın bir işareti olarak ölçtüler. DNA metilasyonu, vücudumuzun belirli genleri açıp kapatma şeklidir.
Zamanla, bazı genlerin açılması veya diğerlerinin kapatılması, belirli kanser veya demans türlerine yakalanma riskimizi artırabilir.
Stresli farelerde ve insanlarda stres sonrasında DNA metilasyon kalıpları değişti ve biyolojik yaşları kronolojik yaşlarını aştı.
Bu değişiklikler kısa sürelerde (günler veya aylar) meydana geldi. Stresin kısmen veya tamamen hafifletilmesi bu değişiklikleri aynı hızla tersine çevirir.
Yani biyolojik yaşınızı takip etmek için kan testine erişiminiz olmasa bile, mümkün olduğunca stresi azaltmak daha uzun yaşamanıza yardımcı olabilir.
2. Kalorileri azaltmak, sigarayı bırakmakla aynı yaşam artışını sağlar
Nature Aging dergisinde Şubat ayında yayınlanan bir çalışmaya göre , kalori alımını sadece yüzde 25 oranında azaltan insanlar, biyolojik yaşlanmalarını yüzde 3 oranında yavaşlatabiliyor ; bu da sigarayı bırakmak kadar erken ölüm riskini azaltıyor
3. Farelerde gen terapisi yaşlanmayı tersine çevirdi
Ocak ayında henüz yayınlanmamış bir çalışmada, deneysel gen terapisi enjekte edilen fareler, tedaviden sonra plasebo alan farelere göre yüzde 109 daha uzun yaşadı.
‘Çığır açan’ deneyde bilim insanları, normalden daha hızlı yaşlanmalarına neden olan gen mutasyonlarına sahip fareler üzerinde çalıştı.
Fareler 124 haftalıkken (insanlarda yaklaşık 77 yaşına eşdeğer), bu farelerin genetiğinde küçük değişiklikler yapmak için zararsız bir virüs kullandılar ve onları Yamanaka faktörleri adı verilen bir dizi protein üretmeye programladılar.
Bu proteinlerin 2000’li yılların başından beri hücrelerin sağlıklı kalmasında rol oynadığı biliniyor.
Farelere antibiyotik verilmesi vücutlarının Yamanaka faktörlerini üretmesini tetikledi.
Gen terapisi alan fareler 18,5 hafta daha yaşadı, ancak plasebo alan fareler yalnızca 8,9 hafta daha uzun yaşadı.
Tedaviyi alan fareler aynı zamanda daha az zayıftı ve daha sağlıklı kalplere ve karaciğerlere sahipti.
Bu gen terapisi henüz insanlar için mevcut değil, ancak uzmanlar bunun beş yıl içinde olabileceğini söylüyor.
4. Sebzeler ve uyku
Aging dergisinde Mart ayında yapılan bir araştırmaya göre, bir dizi diyet ve yaşam tarzı değişikliği , altı sağlıklı kadından oluşan bir grupta yaşlanmayı tersine çevirdi .
Dramatik diyet ve egzersiz değişikliklerine bağlı kalmak zor olabilir, ancak bu stratejilerin egzotik ilaçlara veya takviyelere göre bazı önemli faydaları vardır: çok daha ucuzdurlar ve çoğu insan için daha erişilebilirdirler.
Bu çalışmada Virginia Commonwealth Üniversitesi’ndeki araştırmacılar katılımcılardan bol miktarda taze sebze, tohum ve karaciğer içeren sekiz haftalık bir plana uymalarını istedi.
Ayrıca kadınlara haftada beş kez egzersiz yapmaları, her gece yedi saat uyumaları ve günde iki kez 10 dakikalık nefes egzersizleri yapmaları talimatı verildi.
Sebze diyetinin sizin için iyi olduğu bir sır değil. Aynı şey uyku, egzersiz ve rahatlama için de geçerlidir.
Ancak bu çalışmanın sonuçları bunun nedenini açıklamaya yardımcı oldu ve hatta basit bir uyku, diyet ve egzersiz rutinine bağlı kalmanın biyolojik yaşınızı azaltabileceğini öne sürdü.
DNA metilasyonunun ölçülmesi, katılımcıların yalnızca yüzde 84 oranında diyete ve yüzde 77 oranında yaşam tarzına sadık kalmalarına rağmen, biyolojik yaşlarının çalışmanın başlangıcından itibaren geriye gittiğini gösterdi.
Ortalama olarak biyolojik yaşları beş yıl düşerek 56’dan 52’ye düştü. Bir kişinin biyolojik yaşı 57’den 46’ya düştü.
5. Mitokondrinizi güçlendirin
Nature Aging dergisinde Kasım ayında yapılan bir araştırmaya göre, Mitofajiyi İndükleyen Kumarin (MIC), hücrenin güç merkezinin veya mitokondrinin çöpleri temizleme ve geri dönüştürme yeteneğini geliştirdi .
Bu önemlidir çünkü yaşlandıkça hücrelerimizin ölü hücreleri ve vücudumuzdaki diğer atıkları temizleme yeteneklerini kaybetmesidir.
Araştırmada Buck Yaşlanma Araştırma Enstitüsü’nden bilim insanları, yuvarlak solucanları ve laboratuvarda yetiştirilen fare hücrelerini MIC ile tedavi etti.
Mitokondriyal fonksiyonu güçlendirdi ve hücrelerin çöp temizleme süreçlerini iyileştirerek daha uzun hücre ömrüne yol açtı.
Kumarinler diğer doğal kaynakların yanı sıra tarçın ve tonka fasulyesinde de bulunur. Ancak araştırmacılar normalde gıdalarda bulunandan daha yüksek konsantrasyonlar kullandılar.
Çalışma insanlar üzerinde yapılmadı, bu nedenle insanların bu maddeyi almaya çalışmadan önce daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Ancak insanların da sahip olduğu bir protein üzerinde etkili olduğu görülüyor ve bu da bileşiğin bir gün insanlara yardım edebileceğini gösteriyor.
6. VE Bol su için
eBioMedicine’de Ocak ayında yapılan bir araştırmaya göre, bol miktarda su içmek yaşlanmayı yavaşlatmaya ve kronik sağlık koşullarını önlemeye yardımcı oluyor .
Bu biraz bedava ama susuz kalmamanın ne kadar önemli olduğunu
Araştırmanın arkasındaki araştırmacılar, insanların ne kadar su içmesi gerektiğini tam olarak belirtmedi ancak günde sekiz bardak şeklindeki standart öneri, yaşam boyu sağlık için sağlam bir temel oluşturmaya devam ediyor.
Bilim insanları , 30 yaşın üzerindeki 11.000’den fazla kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, orta düzeydeki insanlara kıyasla, daha yüksek sodyum seviyelerinin, kalp yetmezliği ve felç gibi kronik hastalık oranlarının daha yüksek olmasıyla bağlantılı olduğunu buldu.
Daha yüksek sodyum seviyesine sahip çalışma katılımcılarının daha genç yaşta ölme olasılıkları da daha yüksekti. Önceki çalışmalar, uygun sıvı alımının ömrünü 15 yıla kadar uzatabildiğini göstermişti