KÖPRÜ
YAŞAM FELSEFESİ
Değerli okurlarıma bu yazımla ufak ama hayli derin evrensel bir yaşam felsefesini yorumlayan denememi sunmak istiyorum…
Beni böyle bilgece bir yazı yazmaya sevgili felsefeci Derya Ulusoy’un yazar kadromuza katıldığı haberinin sevinci ve kıvancı yüreklendirdi…
Sevgili Ulusoy’un aramıza katılmasıyla düşün dünyamızın renkleneceğini duyumsuyorum…
Bu sabah tedavime giderken eski bir arkadaşım enfes bir paylaşımla bana günümüze bilgece yaklaşım sağlayan bir felsefe yapma fırsatı vermişti…
Arkadaşımla düşüncelerimi şöyle paylaştım:
“Ne demişti Sokrates Üstâd?…”Kendini bil!..”
Bize Robert Koleji Yüksek Okulu’nda (günümüzün Boğaziçi Üniversitesi) okutulan baba derslerden Humanities (İnsanlık Tarihi) dersinde bunun “know thyself!” şekliyle İngilizcesini de öğretmişlerdi…
Oysa asıl gerçek kökeni “gnothi seauton” yâni “kendini bil” olan (Yunan harfleriyle: “γνῶθι σεαυτόν”) çok eski bir Antik Yunan vecizesi imiş…Delphi’deki Apollon Tapınağı’nın girişinde altın harflerle yazılıymış…İşte o nedenle bu çarpıcı buyruğun kökeni Apollon’a isnat edilmiş…
Bu özdeyiş en azından beş antik Yunan bilgesine atfedilmiş:
-Spartalı Chilon
-Miletli Thales
-Sokrates
-Pisagor
-Atinalı Solon…
Bazı kaynaklar da deyişi mitik Yunan şairi Phemonoe’ye atfetmişler. Juvenalis’e göreyse bu ilke cennetten gelmekteymiş…
Latinceye bu deyiş genellikle “nosce te ipsum” olarak çevriliyor. Alternatif bir Latince versiyonu olan “temet nosce” ünlü The Matrix filminde Kâhin’in mutfağının girişinde yer alıyor…
Burada üzerinde durduğumuz noktada insanlığın asırlardır süregelen o müthiş felsefesine Yunus Emre ile Hacı Bayram Veli’nin aşağıda paylaştığım dizeleriyle vurgu yapmaya devam ediyorum:
“İlim ilim bilmektir,
İlim kendin bilmektir,
Sen kendini bilmezsin,
Ya nice okumaktır…
Yunus Emre”
“Bilmek istersen seni,
Cân içre ara cânı.
Geç cânından bul ânı,
Sen seni bil, sen seni.
l
Bektaşi Hacı Bayram Veli”
Son olarak gelelim günümüzde yapmak istediğim çarpıcı bir toplumsal istemin vurgusuna:
Ülkemizde büyük siyasal, toplumsal, ekonomik krizleri başlatan kifayetsiz muktedirlerin iktidarındakilere sesleniyoruz:
KENDİNİ BİL!..
M. Cemal Beşkardeş/KÖPRÜ
Mehmet Cemal BEŞKARDEŞ /kentekrani
Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 25 Ağustos 2023
