📽️BRİTANYA TAHTINDA İKİ KRALİÇE… 1.ELIZABETH (TUDOR) VE 2. ELIZABETH (WINDSOR)
BÖLÜM: 1
BRITANYA’NIN İKBALİNDE KADININ FENDİ
Yazımın esas konusu, yaşadığı dönem Avrupa monarşisinin korkulu rüyası olan, son derece zeki,akıllı, güzel ama bir o kadar da bahtsız kraliçe olarak kabul edilen TUDOR HANEDAN’ININ SON TEMSİLCİSİ 1.ELIZABETH TUDOR.
Aslında İngiltere Monarşisi’nin en parlak dönemleri üç kraliçe tahttayken yaşandı.
Kraliçe 1.ELIZABETH,Kraliçe VICTORIA ve bu yıl Birleşik Krallık tahtında 70’inci yılını kutlayan Kraliçe 2.ELIZABETH.
Önce günümüzden başlayalım
KRALİÇE 2.ELIZABETH DÜNYANIN EN YAŞLI MONARKI
Üzerinde güneş batmayan imparatorluğun kraliçesi 2.Elisabeth’e taht yolunun açılması büyük bir şans ve tesadüf eseri olarak gerçekleşti.10 yaşına kadar tahtın varisi bile değildi. Büyükbabası Kral 5.George’un ölümünden sonra amcası 8.Edward, tahta çıktı.Ancak başından iki evlilik geçen Amerikalı dul bayan Wallis Simpson’la evlenme talebi reddedilince tahttan feragat etti. Yerine Elisabeth’in babası York Dükü Prens Albert, 6.GEORGE unvanıyla kral oldu. Erkek çocuğu olmadığı için büyük kızı Elisabeth Alexandra Mary Windsor da veliaht prenses unvanını alarak İngiltere tahtının bir numaralı varisi haline geldi… Babasının ani ölümüyle 6 Şubat 1952’de tahta oturan ELIZABETH ölüm haberi geldiğinde Kenya’da resmi ziyaretdeydi…
Daha Londra’ya dönmeden kraliçe ilân edildi ve 2 Haziran 1953’de 2. ELIZABETH olarak taç giydi. Tahta çıkmadan önce 1947 yılında ,uzaktan kuzeni olan, eski Yunanistan ve Danimarka prensi, kraliyet deniz kuvvetleri teğmenlerinden Phlip Mountbatten ile evlendi. Eşi evlendikten Edinburgh Dükü unvanını aldı.
Çocuklarından prens Charles ve prenses Anne kraliçe olmadan önce, prens Andrew ve prens Edward ise kraliçelik görevi sırasında dünyaya geldi.
İngiliz Milletler Topluluğuna üye 53 ülkeden 14 ülkenin kraliçesi, topluluk başı ve İngiliz Kilisesi’nin Yüksek Valisi olan kraliçe bu yıl tahtta 70.yılını kutluyor.
Kraliçe 2.ELIZABETH Britanya’nın en uzun ömürlü, dünyanın da halen hüküm süren en yaşlı hükümdarıdır.
Şimdi günümüzden çok gerilere gidelim ve İngiltere tahtında ELIZABETH adını taşıyan ve 45 yıl tahtta kalan ilk kraliçenin SIRADIŞI YAŞAM ÖYKÜSÜNÜ anlatmaya başlayalım.
GADDAR, ÇAPKIN BABA VE KIZLARI
Yıl 1533. Yer Londra’nın güneydoğusundaki Greenwich’de bulunan Placenta sarayı. Elizabeth bu sarayda, Kral 8. HENRY ve eşi ANNE BOLEYN’nin kızları olarak dünyaya geldi.
8.Henry meşru ve gayrimeşru ilişkileriyle bilinen yakışıklı ve çapkın bir hükümdardı. Gaddar, zalim ve acımasızdı. Saltanatı boyunca sebepli, sebepsiz özellikle katolik mezhebine mensup 70 bin kişiyi infaz ettirmiş, bu arada erkek evlât sahibi olmak için tam 6 kez evlenmişti.
İlk karısı Aragonlu Catherine’di. İspanya kralı Ferdinand ve Kastilya Kraliçesi İsabel’in kızıydı. Aslında Henry, ağabeyi Arthur ölünce, onunla sadece 4 ay evli kalan dul eşi Catherine ile, babası 7.Henry’nin baskısı yüzünden evlemeye mecbur kalmıştı…
Aslında evlenmeye hiç mi hiç niyeti yoktu. Saray içinde ve dışında birçok ilişkisi vardı ve bu ilişkilerinden 2 erkek ve 1 kız çocuk sahibi olduğu konuşuluyordu. Ne varki onlar evlilik dışı çocuklardı ve tahtta söz sahibi olmaları söz konusu olamazdı.
GELMEYEN ERKEK VARİS
HENRY’nin saray kuralları gereğince mutlaka resmi bir evlilik yapması ve bir erkek evlat sahibi olması gerekiyordu. gerekiyordu. Sırf bu yüzden babasının da baskısıyla kendinden 6 yaş büyük dul yengesi Catherine ile evlenmeyi kabullenmişti.
Bu evlilikten 6 çocukları oldu.5 çocuk daha bir yaşına gelmeden ölünce geriye sadece prenses MARY kaldı.
Henry’nin yaptığı bu evlilik, istenmeden yapılan bir evlilik de olsa ,Kral’ın soyunu devam ettirebilmek için mutlaka bu erkek varise sahip olması gerekiyordu.
Henry ve Catherine’nin evlilikleri 24 yıl sürdü ama beklenen veliaht bir türlü gelmeyince zaten zorla yürüyen birliktelikleri çatırdamaya başladı.
Aslında bu evliliği bitirmek isteyen Henry idi. Mademki karısı ona istediği erkek evladı verememişti. O halde boşanmaları gerekiyordu.
Ne varki bu imkansızdı. 16.yüzyıl Hristiyan hukukunda boşanmalar Vatikan’ın iznine tabiydi. Boşanmak isteyen kişi Kral bile olsa Papa’dan izin almak zorundaydı.
Bu izin hiçbir zaman verilmeyecekti, çünkü Catherine Aragon, Kutsal Roma-Germen imparatoru Şarlken’in teyzesiydi .Papa türlü bahanelerle Henry’i 6 yıl oyaladı. İşte tam da o süreçte kralın hayatına güzeller güzeli bir kadın girdi Kızı ELIZABETH’in annesi ANNE BOLEYN… Henry Karısının nedimeleri arasında yer alan kadının güzelliğine ,çekiciliğine ve ilgisine tabii ki kayıtsız kalamazdı. Kalmadı da.
Önceleri ablası MARY BOLEYN’le birlikte olmasına rağmen ANNE BOLEYN’le ilişki kurmakta gecikmedi ve genç kadına büyük bir tutkuyla bağlandı. Gizlice evlendiler.
1.ELIZABETH’İN ÖYKÜSÜ…
ERKEK EVLAT VE EŞ BOŞAYABİLMEK UĞRUNA PAPA’YA BAŞKALDIRAN BABA.
8. HENRY, sevgilisi hamile kalınca ve ilk karısından boşanmak için Papa’dan izin çıkmayınca Katolik mezhebiyle arasındaki bütün köprüleri attı. Gerçekleştirdiği bir reformla ANGLİKAN KİLİSESİ’ni kurarak başına geçti. İlk evliliğini geçersiz ilan etti ve Catherine’i boşadı.
Papa tarafından afaroz ediLmiş olmak umurunda bile değildi. Önemli olan tahtını bırakacağı bir erkek evlâda sahip olmaktı. Anne Boleyn İngiltere kraliçesi olarak 25 Haziran 1533’de taç giydiğinde kızı Elizabeth’e 6 aylık hamileydi. 7 Eylül’de doğum gerçekleşti ve 8. Henry büyük bir hayal kırıklığına uğradı. Çocuk kızdı.
Elizabeth doğunca Anne ,kocasının Catherine Aragondan olan kızı Mary’i, ileride kendi kızı için tehdit oluşturabilir düşüncesiyle saraydan uzaklaştırdı. Her fırsatta ondan nefret ettiğini dile getiriyor , kızdan LANETLİ PİÇ olarak söz ediyordu.
ANNE BOLEYN, ELİZABETH’den sonra bir kez daha hamile kaldı ve bu gebelik düşükle sonuçlandı. Henry uzun zamandır arzuladığı veliahta kavuşamayınca gözü yine dışarıya kaymaya başladı. Mızraklı bir dövüş sırasında attan düşüp bacağından yaralandığında KRALİÇE ANNE üçüncü kez hamileydi. Ne yazık ki üzüntüsünden o çocuk da düştü ve bu talihsizlik kraliçenin sonunu getirdi.
SARAY OYUNLARIYLA BAŞI KESİLEN TALİHSİZ ANNE
Henry ardarda eğlenceler tertip ettiriyor, saraydaki kadınlarla gönlünü eğlendiriyordu. Bir süre sonra beklenen oldu ve HENRY karısının nedimelerinden JANE SEYMOUR’a gönlünü kaptırdı. Saray içinde olup biten her şeyden haberdar olan ANNE için bu yakınlaşmayı öğrenmesi bardağı taşıran son damla oldu. Giderek Hırçınlaştı. Herşeye sinirleniyor, durmadan bağırıp çağırıyor, olmadık yer ve zamanda kavga çıkartıp kralı canından bezdiriyordu.
HENRY’nin karar vermesi uzun sürmedi. ANNEden boşanıp JANE’le evlenecekti. Vakit geçirmeden planını yürürlüğe koydu. Başdanışmanı Thomas Cromwell ile birlikte uydurdukları bir sürü dayanaksız suçlamalar sonucu ANNE BOLEYN’nin yargılanmasına karar verildi. Üzülmek, ağlamak faydasızdı. Komplo kurulmuş, ok yaydan çıkmıştı Kraliçe her türlü suçlamayı reddederek mahkeme heyeti önünde kendini cesurca savundu. Gözyaşları içinde Kraldan bağışlanmayı istemesi ne yazık ki sonuç vermedi. 6 kişiyle zina yapmak, erkek kardeşi George Boleyn ile ensest ilişkide bulunmak ve vatana ihanet suçlamasıyla başı kesilerek öldürülmesine karar verildi.
İnfaz 19 Mayıs 1536’da Londra Kulesinde gerçekleşti. Talihsiz kraliçenin başı gövdesinden ayrılıp kulenin İslak zeminine yuvarlanırken 2 yaş ve 8 aylık minicik kızı annesinin yokluğunu hissetmiş gibi katıla katıla ağlıyordu. Boleyn’nin son sözleri şu oldu. KIZIM BİRGÜN MUTLAKA İNGİLTERE TAHTINA OTURACAK.
Bu idam Henry’i hiç etkilemedi. Yalan suçlamalar ve sahte mahkeme karısından kurtulmak için gerçekleştirilmemiş miydi?
İstediği olmuştu. Hem de en kısa sürede. ANNE BOLEYN’in celladın kılıcıyla tanışmasından çok değil tam 11gün sonra HENRY yeni aşkı Jane SEYMOUR’la evlendi.
Küçük Elizabeth annesinin zina yaptığı gerekçesiyle idamı öne sürülerek gayrimeşru çocuk durumuna düşürüldü ,Prenses unvanı Lady olarak değiştirildi ve saraydan uzaklaştırıldı
Böylece tahta çıkması imkansız hale geldi.
Küçük kız dadıları ve eğitmenleriyle başka bir sarayda sürgünde hayatına devam ederken Henry’nin yıllardır beklediği müjde nihayet üçüncü karısından geldi. JANE SEYMOUR krala EDWARD adını verdikleri bir erkek evlat hediye etti.
8. EDWARD VE TARİHE GEÇMİŞ, ROMANLARA, FİLMLERE, OYUNLARA KONU OLAN ÜNLÜ KADINLAR
Tam istediğimi elde ettim derken o da bir önceki kraliçe gibi kaderinden kaçamadı ve doğum sırasında kaptığı ölümcül bir mikrop yüzünden oğlunun doğumundan iki gün sonra hayatını kaybetti.
8.Henry Jane Seymour’dan sonra.Cleves’li Anne ile evlendi. Çirkin ve ağzı kötü kokuyor diye hemen boşanıp aynı yıl içinde yine bir Catherine ile Catherine Howard’la evlendi.
Bir süre sonra kulağına, karısının kendisini aldattığı dedikoduları gelince, onu da cellada teslim etmekte gecikmedi.
Son eşi ve 6.karısı ise Catherine Parr oldu. Onunla 5 yıl evli kaldı. Mızrak döğüşünde yaralanan bacağı bir türlü düzelmiyor, acılar içinde kıvranıyordu. Artık yürüyemez hale gelmişti. Ölmeden bir kaç yıl önce uzun yıllar görmediği ve kendisinden uzak sürgünde yaşayan kızları Elizabeth’ le ablası Mary”nin sarayına dönmelerine izin verdi. Üç kardeşin birbirleriyle kurduğu sıcak ilişkiler Henry’nin gut hastalığından öldüğü 28 Ocak 1547 tarihine kadar devam etti ve ölümünden sonra oğlu veliaht prens Edward, 6.Edward adıyla tahta çıkıp, İngitere’nin yeni kralı oldu.Henüz 9 yaşındaydı. Yaşı küçük olduğu için ülkeyi bir konseyle birlikte yönetti. Zayıf bünyeliydi. Sık sık hasta oluyordu. Hastalığının verem olduğu ortaya çıktı ve 16 yaşında hayatını kaybetti
Çocuksuz öldüğü için tahtın yeni sahibi ablası Mary Tudor oldu ve 1.MARY adıyla İngiltere tahtının yeni sahibi olarak taç giydi.
Devam edecek.
1. ELIZABETH VE TAHTA GİDEN KADER YOLU…
Başak DOĞRU/Gazeteci-Bizans ve İstanbul Araştırmacısı