Bir vana, Avrupa’yı ‘Gaz Kabusu’ nun eşiğine getirdi; Gazprom, Avrupa gaz akışını sıfırladı!
Rusya enerji devi Gazprom’un Avrupalı müşterilerine gaz akışını garanti edemeyeceğini belirtip mücbir* sebep ilan ettiği ileri sürüldü
Rus enerji devi Gazprom, Baltık Denizi altından Avrupa’ya gaz akışını sağlayan Kuzey Akım 1 boru hattındaki bir arızanın Kanada’dan gelmesi beklenen eksik parça nedeni ile tamamlanamamasını gerekçe göstererek boru hattının kapasitesini 14 Haziran’da yüzde 40’a indirdi.
Gaz akışı yüzde 60 azalan Avrupa alarm durumuna geçmişken boru hattı bu kez de yıllık bakımlarının yapılması için tamamen kapatıldı. Şirketten yapılan açıklamada boru hattına 11-21 Temmuz tarihleri arasında bakım yapılacağı duyuruldu. Boru hattındaki akışlar şuan sıfırda.
Boru hattındaki bakımın 2-3 gün içerisinde tamamlanması bekleniyor ancak Avrupa’daki yaygın endişe Rusya’nın kendilerine uygulanan yaptırımlara misilleme olarak muslukları kapalı tutacağı yönünde.
Gazprom’dan Avrupa ülkelerine yapılan bir bildirim bu endişeleri daha da körükledi. Enerji devi Avrupa’daki müşterilerine kendileri dışında gelişen koşullar nedeni ile gaz tedarikini garanti edemeyeceğini açıkladı ve mücbir sebep ilan edildiğini belirtti.
Almanya Gazprom’un açıklamasını ‘haksız’ bularak yasal yollardan reddetti. Alman hükümeti gaz akışı ile ilgili belirsizliğin merkezinde yer alan yedek parçanın Eylül ayında kurulması gerektiğini belirterek bu konuda başka bir engel olmaması gerektiğinin altını çizdi.
Rusya’dan gelen açıklama Batı medyasında Kuzey Akım 1 boru hattından gaz tedarikinin devam etmeyeceğine dair ilk ipucu olarak yorumlandı.
RusEnergy’nin kurucu ortağı Mikhail Krutikhin, Deutsche Welle’ye verdiği demeçte, “Gazprom’un mücbir sebeplerden bahsettiğini duyduğumda, bunun tek nedeninin Başkan Putin’den gelen emirler olabileceğini düşündüm. Bu bir savaş ilanı, bu bir gaz savaşı.” ifadelerini kullandı.
Krutikhin Rusya’nın Avrupa’ya gaz ihraç etmek için mevcut üç boru hattına ve bunu kolayca yapmak için yeterli rezerve sahip olduğunu da sözlerine ekledi.
Kuzey Akım boru hattı Avrupa’ya yılda 55 milyar metreküp gaz sağlayarak kıtanın ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını karşılıyor. Peş peşe yaptırımlara rağmen Rus gazından toplu bir kopuş şu an için söz konusu değil ancak boru hattından gaz akışı son aylarda düşüş eğiliminde.
Moskova Ukrayna’daki savaş nedeniyle kendilerine uygulanan yaptırımlara misilleme olarak boru hattını kapatırsa bu bölgeyi resesyona sürükleme riski taşıyan bir enerji krizinin başlangıcı anlamına geliyor.
Avrupa’yı saran sıcak hava dalgası nedeni ile enerji talebinde ciddi bir artış yaşayan Avrupa ülkeleri şimdi kış aylarında karşılaşabilecekleri yıkıcı enerji kıtlığından kaçınmak için gaz depolama tesislerini dolduruyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen krizin çözümü için Azerbaycan’dan alınan doğal gaz miktarının birkaç yıl içinde iki katına çıkarılmasını planladıklarını duyurdu.
*Mücbir Sebep: önüne geçilmesi elde olmayan, istencin dışında oluşan durum.