AYM: Pasaport iptali ölçüyü aştı; KHK ile pasaport iptali anayasaya aykırı…
Anayasa Mahkemesi (AYM), kanun hükmünde kararname (KHK) ile kamu görevinden çıkarılan kişilerin pasaportlarının iptal edilmesinin anayasaya aykırı olduğuna karar verdi.
AYM, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekillerinin KHK’ların anayasaya aykırılığına dair başvurularında yeni bir karar verdi. Resmi Gazete’de bugün (26 Ocak) yayımlanan karar, kamu görevinden çıkarma ve ilave tedbirleri düzenleyen kurallara dair. Karar, dokuz ay içinde yürürlüğe girecek.
AYM’nin karara bağladığı maddeler 6 Şubat 2018 tarihli 7086 sayılı KHK’ya ait. İlk madde kamu görevinden çıkarılma gerekçesi olarak kullanılan “örgütlere üyelik ve mensubiyet” vurgusu.
AYM, “haklarında kesin bir mahkûmiyet kararı verilmediği hâlde kişilerin suçlu sayılmasına neden olabilecek ifadelerin kullanılması, olağanüstü hâl şartlarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine aykırılık oluşturmaktadır” diyerek bu ifadenin anayasaya aykırı olduğuna hükmetti.
AYM’nin anayasaya aykırı olduğuna karar verdiği bir başka düzenleme de pasaport iptallerine dair.
Söz konusu düzenlemeyle ilgili KHK’da “Bu kişiler hakkında bakanlıkları ve kurumlarınca ilgili pasaport birimine derhal bildirimde bulunulur. Bu bildirim üzerine pasaport birimlerince pasaportlar iptal edilir” ibaresi yer alıyor.
AYM, yurtdışına çıkma özgürlüğünün sadece suç soruşturması veya kovuşturması nedeniyle ve hâkim kararı ile kısıtlanabileceğini belirtti. KHK maddesinde ise kamu görevinden çıkarılan kişilerin bir suç soruşturması ya da kovuşturması nedeniyle hâkim kararı şartına bağlı olmaksızın ilgili bakanlık ve kurumca yapılan bildirim üzerine pasaportlarının idari tasarrufla iptal edilebileceği belirtiliyordu.
Pasaport iptaline dair kuralların anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline hükmeden AYM, kararının gerekçesinde şöyle yazdı: “Darbe girişimiyle devletin demokratik düzenine açık ve yakın bir tehlike oluşturan terör örgütleri veya devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplarla mücadele etmek amacıyla olağanüstü hâl koşullarında kamu görevinden çıkarılan kişilerin pasaportlarının iptal edileceğini öngören kuralların, kişilerin seyahat hürriyetine olağanüstü dönemde durumun gerektirdiği ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir.”