Pandemide Yaşlı Bakımevleri Yönetimi

Değerli okuyucularımız ilk haftalardaki yazılarımızda belirttiğimiz gibi, COVID-19 salgını, nüfus açısından küresel anlamda bir yıkım gerçekleştirmektedir. Özellikle 65 yaş ve üzeri vatandaşlar risk grubunda ilk sırada yer almaktadır.

Ülkemizde 65 yaş ve üstü bireyler nüfusumuzun %9,1 ‘ini oluşturmaktadır. TÜİK, Nüfus istatistikleri göre yaşlı nüfus oranının 2023 yılında % 10,2, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında % 22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı tahmin edilmektedir. Bu sayılar bize dünyada yaşlı nüfusunun gittikçe artacağını ve bu nedenle yaşlı sağlığına ne denli yatırım yapmamız gerektiğini göstermektedir.

Dünya genelinde yayınlanan COVID-19’a bağlı ölüm hızlarına baktığımızda; Ölümlerin %95 inden fazlası 60 yaş üzerinde meydana gelmiştir. Tüm ölümlerin %50 sinden fazlası 80 yaş ve üstü kişileri içermektedir. Raporlar her 10 ölümden 8’inin kardiyovasküler hastalık, hipertansiyon ve diyabet vb. kronik hastalığa sahip yaşlılarda meydana geldiğini göstermektedir. Ayrıca diğer bir raporda toplam COVID-19 ölümlerinin %40-60’ından fazlasının uzun süreli bakım evlerinde görüldüğü bildirilmiştir.

Yaşlanan dünyada artan yaşlı nüfusumuzu korumak ve onların iyilik halini sağlamak sorumluluğumuzdur. Sağlık ve sosyal hizmet uzmanları yaşlı insanlara uzun süreli bakım sağlamada önemli rolleri vardır. 65 yaş ve üzeri yaşlı olarak ifade edilmekle birlikte bu dönem kronolojik, biyolojik, fizyolojik, sosyal ve psikolojik bir takım gerileme ya da değişimlerin olduğu bir dönem olarak değerlendirilmekte, öte yandan bu dönem aslında bilgi ve deneyimin en üst seviyede olduğu dönemdir.

Yaşlıların genelde yaşadığı uzun süreli bakım evleri COVID-19 enfeksiyonları ve ölümlerinin sayısı, karar vericileri, sağlık hizmeti sağlayıcılarını ve toplulukları endişelendirmiştir. Covit-19 sürecinde Yaşlı bakım kuruluşları da, hizmete devam etmiştir. Bu da beraberinde birtakım zorlukları getirmiştir. Süreci yönetmek için vaka yönetimi, personel risk yönetimi vb. planlamalar yapılarak, yaşlılarla beraber, sağlık bakım elemanlarının da sağlıkları ve güvenlikleri düşünülerek hizmetin kesintisiz olması önemli bir husustur.

Uzun süreli bakım tesislerinde tedbirlerin alınmaması ve öngörü yapılamaması durumunda COVID-19’un önlenememesi bireyler ve etkilenen insanlar zinciri için maliyeti yüksek bir sorun olarak bize geri dönmesi kaçınılmazdı.  Bu nedenle yaşlılara bakmakla yükümlü olan sağlık ekipleri ve karar vericilere, politika oluşturuculara büyük bir sorumluluk düşmektedir.

Uluslararası yayınlarda, Gerekli önlemlerin alınmasıyla COVID19 yayılımının bu kurumlarda büyük ölüm oranlarına dahil olmadığını görmekteyiz. Bakım evlerinde yaşayanların ziyaretçilerini kısıtlayan önlemler, personel taraması vb. çoğu ülkede kabul edilmiş olmakla birlikte, erken tanıma, izolasyon, bakım ve kaynak kontrolüne (kişiden yayılımın önlenmesi) önemli rol oynamaktadır.

 COVID-19 vakalarının erken teşhisi, izolasyonu ve bakımı, hastalığın kurumda yayılmasını sınırlamak için gereklidir. COVID-19 durumunda, mümkünse, bilinen veya şüphelenilen COVID-19 hastalarının diğer hastalarla (örn. ayrı sağlık tesisleri, servisler, bekleme ve triyaj alanları yoluyla) karışmasını en aza indiren diğer alanlar oluşturulmasına dikkat edilecek unsurların başında yer almaktadır. Hastalar ve sağlık çalışanları arasında en az 1,5 metrelik bir sosyal mesafenin korunabilmesi için yeterli alan sağlanması ve COVID-19 olduğundan şüphelenilen veya onaylanan hastalar için havalandırma sisteminin doğal kaynaklı olması, izolasyon odalarının bulunması, temizlik ve dezenfeksiyon olmazsa olmaz kurallardandır. Ayrıca sağlık personel sayısını arttırarak uzun süreli dönüşümlü sisteme geçmekte diğer önemli husustur.

Bunların yanı sıra Psikolojik olarak desteklenmeleri endişe ve kaygılarını azaltmak için kurum içi etkinlikler, yakınları ile ziyaret yerine görüntülü telefon görüşmeleri gerçekleştirilmesi pozitif yönde katkı sağlayacak iyi bir sosyal destek yöntemidir.

Özet olarak Yaşlı bireylerin Pandemi sürecinden sağlıkla çıkmaları için iyi hazırlanmış bütüncül planlama oldukça önemlidir.

Sağlıklı Günler Dilerim.