Parkinson Hastalığı

OO: Parkinson hastalığı beyinden kaynaklanan ilerleyici bir hastalıktır. Beynin substantia nigra denilen bölgesindeki hücrelerin çalışmaması ile ortaya çıkar. Beynin bu bölgesi hareketlerimizi kontrol etmekle yükümlüdür. Onun içindir ki Parkinson hastalığında ellerde titreme ya da başka hareket bozuklukları ortaya çıkar.

AA: Parkinson hastalığının sebebi nedir?

OO: Kesin olarak sebebi bilinmiyor, ancak pek çok sebebe bağlı olduğu düşünülmekte. Bazı toksinlere maruz kalma ya da genlerin bu konuda etkin olduğu düşünülmekte. Ancak genetik olarak geçişin çok ender olduğu bilinmekte. Parkinson olunacağına dair önceden tahminde bulunmak oldukça zor.

AA:  Parkinson hastalığının toplumda görülme sıklığı nedir?

OO: Erkeklerde kadınlara göre 1,5 kat fazla görülüyor. Hastaların  %96’sı  50 yaş üstündedir, dünyada 10 milyon üstünde Parkinson hastası olduğu düşünülmektedir.

OO: Parkinson hastalığının en önemli 4 belirtisi şunlardır:

Ellerde, kollarda, ayaklarda, çenede veya başta titreme

Kollar,bacaklar ve gövdede hareket zorluğu yaratacak sertleşmeler

Hareketlerde yavaşlama

Denge bozukluğu ve koordine hareketlerde bozulma

OO: Evet, Parkinson hastalığı sistemik bir hastalıktır. Vücuttaki diğer organları da etkiler. Depresyon ve psikolojik değişiklikler, çiğneme, yutma ve konuşmada zorluklar, uykuya dalamama ve kabızlık dikkati çekmelidir.

OO: Parkinson hastalığı ilerleyici bir hastalıktır, ancak ilerleme hızı kişiden kişiye değişir. Erken dönemlerdeki bulguları dikkatten kaçabilir. Titreme gibi bulguları vücutta tek taraflı başlayıp, hastalık ilerledikçe vücudun diğer yarısına da geçebilir.

OO: Parkinson hastalığının bulguları çok fazla değişiklik gösterir ve başka hastalıkların bulgularıyla da karışabilir. Tanı koyduracak tek bir test yoktur. Beyin MR görüntülemesi diğer hastalıkları ayırt etmek için istenebilir. Bunun yanı sıra kullanmış ya da kullanmakta olduğunuz ilaçlar da öğrenilmek istenecektir. Bazı ilaçların Parkinson yapıcı yan etkileri vardır. Ancak tanı doktorun muayenesi ile konulur. Ellerdeki her titreme Parkinson değildir. Hareketlerde yavaşlama, mimiklerde azalma, yürüyüşün küçük adımlı ve hafif öne eğik olması ilk belirtiler olabilir.

OO: Parkinson hastalığının nedeni beyinde dopamin denen maddeyi üreten hücrelerin işlevini yapamamasıdır. Buna bağlı olarak beyindeki dopamin denen maddenin seviyesi düşer. Doktorunuz bunu arttıracak levodopa ( L-dopa) içeren ilaçlarla tedavinize başlar.Levodopa beyine geçerek dopamin dene maddeyi oluşturur. Bunun dışında beyinde dopamin miktarını arttıran ilaçlar da vardır, bunlar:

Dopamin agonisti denen, beyinde dopamin gibi davranan ancak dopamin seviyesini arttırmayan ilaçlar

COMT inhibitörleri denen ilaçlar, ki bunlar beyindeki dopaminin yıkımını önleyerek daha uzun süre etki etmesini sağlarlar

MAO-B inhibitörleri denen ilaçlar, ki bunlar da  beyinde dopaminin yıkılmasını durdurarak etkisini uzatmaya yararlar.

Bunların dışında titremeyi azaltan asetil kolin reseptör antagonisti denen grupta ilaçlar da bulunmaktadır.

OO: Eğer ilaçlar yetersiz kalırsa, özellikle titremeler için işe yarayan “ DBS” ( Derin Beyin Stimülasyonu) denen beyine pil takılması yöntemi denenebilir. Beynin dopamin üreten kısmına konuşlandırılan bir kablo ve pil ile elektrik uyarılarla titremenin azaltılması sağlanır.

OO: Parkinson hastalığında fizik tedavi hastanın kas kuvvetini arttırarak ve dengesini sağlamasını sağlayarak günlük yaşamlarında bağımsız olmalarını sağlamaktadır. Ayrıca meşguliyet terapisi denen gündelik hayattaki işlerini görebilme ya da yeni hobiler yaratmaya yönelik eğitimler de fizik tedavi programları kapsamında hastalara yardımcı olmaktadır. Parkinson hastalığında ortaya çıkan alçak sesle konuşma ya da dilin dolanır gibi konuşma hali için de konuşma terapisi yine fizik tedavi programları içinde uygulanmaktadır.

OO: Sağlıklı yiyecekler tercih edilmeli, ambalajlı gıdalardan uzak durulmalıdır. Akdeniz diyeti olarak tariflenen yeşillik ve sebzeden zengin diyet Parkinson hastalığında ortaya çıkabilecek kabızlığın da önüne geçmektedir. Ayrıca yapılacak fiziksel aktivite, yürüyüş de hem kabızlığın önüne geçmek hem de kas kuvveti ve dengenin korunması için önemli olmaktadır. Parkinson hastalarında aldıkları ilaçların kana geçişlerinin azalmaması için  proteinli gıdaları ilaç saatlerinden bir saat önce ya da sonra almaları önerilmektedir.

OO: Parkinson hastalarının ilaçlarını düzgün bir şekilde ve saatlerinde almalarının yanı sıra masaj, tai chi sporu, yoga ve meditasyondan da fayda gördükleri görülmüştür

 

Prof. Dr. Atıf AKDAŞ/ÜROTIP Üroloji Tanı Merkezi

Atıf AKDAŞ/kentekrani

Youtube Kanalına Abone Olmak İçin Tıklayınız

www.kentekrani.com 03 Aralık 2020