Kent Sağlığı
Yaşlılarda Kanser Hastalığında Sorunlar ve Yaklaşımlar
Kanserli herhangi bir bireyden daha fazla, yaşlı hastanın sağlık sisteminin organize edilmesinde yardıma ihtiyacı vardır.
Kanser oluşmasında en büyük risk faktörü yaşlılıktır. Amerika Birleşik Devletlerinde kanserlerin %60’ını 65 yaş ve üstü insanlarda görüldüğü rapor edilmiştir. Kalp hastalıkları, artrit hipertansiyon gibi sağlık sorunları yaşlılarda daha sık görülür, kanser tedavisi ve iyileşmesinin olumsuz etkiler.
Diğer göz önüne alınması gereken husus ise pratik ve duygusal durumlardır. Örneğin, yaşlı hastalar gerek ulaşım ve gerekse tedavi için diğer bireylere bağımlı olurlar ve bu durum tedavide gecikmelere ve ara vermelere neden olabilir.
Maruz kalacakları sorunlar nedeniyle gerek kanserli yaşlı birey ve gerekse onun bakımı ile ilgilenen bireyler hastaya bakmakla yükümlü olan sağlık çalışanları ile yakın bir iletişim kurmalıdırlar. Bu şekilde yaşlı kanserli kişinin karşılaşacağı risklerden korunması veya riskin en aza indirilmesi sağlanır ve kanser tanısıyla oluşan stres azalmış olur.
Kanserli herhangi bir bireyden daha fazla, yaşlı hastanın sağlık sisteminin organize edilmesinde yardıma ihtiyacı vardır.
Yaşlı kanserli hastaların aile bireylerinin , arkadaşlarının ve sağlık çalışanlarının fiziksel, emosyonel desteğine ihtiyaçları vardır.
Yaşlanma, kanser oluşmasında büyük bir risk faktörü olmasına rağmen, diğer hastalıkların riskini de artırmaktadır. Yaşlanma , kompleks bir yapıdır. Gerçek yaşınız , fizyolojik yaşınızı yansıtmayabilir.
Vücut fonksiyonlarınızın , fiziksel ve mental olarak nasıl olduğu önemlidir. Tedaviye karar verirken yaş tek başına önemli değildir.
Hastalık ve maluliyet kanser tedavisini olumsuz etkiler. Yaşlı bireylerin günlük aktiviteleri sınırlı olabilir. Yardımsız sokağa çıkamaz, kendi ihtiyaçlarını göremez olabilir. Yardıma ihtiyacı olan yaşlı bireylerin stres ve özellikle kanser tedavisine toleransı çok düşüktür.
Bu nedenle, riski düşük ve çok yarar sağlayabilen bir tedavi planlanmalı ve ne kadar destek tedaviye ihtiyacı olduğu saptanmalıdır. Komorbidite olarak tanımlanan hipertansiyon , kalp hastalığı , akciğer hastalığı, diabet mellitus , böbrek hastalığı ve artrit gibi hastalıkların varlığı yaşlı kanserli hastaların tedavisinde seçiminde ve tedavinin yan etkileri konusunda büyük ölçüde etkildir.
Yaşlı bireylerde kanser daha sık görülmesine rağmen, daha az sayıda kanser taraması , testler ve biyopsiler yapılır.Bazı hastalarda ya tedavi yapılmaz veya düşük etkili tedavi uygulanır ve sonuçta yaşam süreleri kısalır.
Doğru olan, hasta ve yakınlarının , tedavi seçeneklerinin riskleri ve yararları konusunda bilgilendirilmesidir.
Kanser tedavisi yaşlı hastalarda kendi başına iş yapmayı, yemek yemeyi, yıkanmayı, yürüyüşleri araba kullanmayı ve ulaşımı engelleyebilir ve bu durum hastalarda endişeye sebep olur. Yakınlarına bağımlı olma kişiyi fevkalade üzebilir.
Yaşlı kanserli hastaların kendilerini yalnız ve izole edilmiş hissetmemeleri için sağlık çalışanları tarafından desteklenmeli, hemşire tarafından evinde belirli aralıklarla ziyaret edilmelidir.
Ayrıca yaşadığı ortamın fiziksel olarak yaşlı kanserli hastaya uygun olması ve kişinin rahat hareket edebilmesi sağlanmalıdır. Tedavi uygulandığı merkeze ulaşımın sağlanması önemlidir.
Sonuçta, sağlık çalışanlarının ve özellikle hekimlerin yaşlı kanserli hastaların suallerine açık ve net cevaplar vermeleri, hasta yakınlarıyla gizli konuşmalar yapmamaları ve hasta bireyin güvenini kazanarak tedavilerine yardımcı olmaları gerekmektedir.
Prof. Dr. Atıf AKDAŞ
Atıf AKDAŞ/kentekrani
Youtube Kanalına Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 5 Kasım 2020