Özellikle 1990 yılından beri obezite Amerika Birleşik devletlerinde (ABD) dramatik olarak artış göstermiş olup erişkinlerin %30 ve çocukların %17 ‘si obez kategorisine girmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bütün dünyada tahminen 1.5 milyon insanın aşırı kilolu veya obez olduğunu, bildirmektedir. Vücut Kitle İndeksi (VKİ) 25 veya daha yüksek olanlar aşırı kilolu, 30 ve daha yüksek olanlar obez olarak tanımlanmaktadır.
Obezite , kardiyovasküler hastalıklar, kanser, diyabet gibi hastalıkların riskini ve bu hastalıklardan ölüm riskini artırmaktadır. Kansere sebep olan tütün kullanımından daha fazla hastalığa obezite sebep olmaktadır.Her yıl 40.000 ‘den fazla hastada kanser obeziteye bağlı olarak oluşmakta , aşırı kilo ve obezite kansere bağlı ölümlerin %15-20 neden olmaktadır.
Klinik araştırmalar halen devam etmekle birlikte , birçok sık görülen kansere bağlı ölümler, obez hastalarda artmaktadır. Ayrıca obezite , kanser hastalarında yüksek nüks riskine ve kansere bağlı ölümlere sebep olmaktadır.
Meme kanseri, prostat kanseri ve kolorektal kanserlerde , obezitenin kötü sonuçlara sebep olduğu bildirilmiştir.Ayrıca obez kanserli hastalıklarda ikincil primer kanser riski yüksektir. Obezite çocuklarda akut lösemi de kötü sonuçlar sebep olmaktadır.
Obez kanserli hastalar , genellikle tıbbi bakımı geciktirir ve kanser tarama programlarına katılmak istemezler. Obez hastalarda, kanser tanımı tümör belirleyicilerde hemodihisyona bağlı zorlaşır ve görüntüleme kalitesi bozulur.
Obezite nedeniyle kanser hastalarında radyoterapi yüksek oranda toksisiteye ve cerrahi tedavide komplikasyonlara sebep olabilir. Ayrıca obezite , kemoterapi uygulanan hastalarda tromboemboliye neden olabilir.
Kanser tanısından sonra hasta kilo alabilir ve özellikle kemoterapi uygulanan hastalara steroid veriliyorsa kilo alma daha da artar.
Kanser tanısından sonra , vücut kompozisyonu değişir ve yağ dokusu artışı ve kas kütlesinin azalması “sarkopenik obeziteye” sebep olur. Kemoterapi alan hastalar ve hormonal tedavi olan prostat kanserli hastalarda bu durum sık görülür. Meme , prostat, jinekolojik kanserli ve diğer kanserli yaşayan hastaların %60’ı aşırı kilolu veya obezdir.
Sonuç olarak, tedavi uygulanmış ve yaşamakta olan kanserli hastalarda obezitenin önlenebilmesi için düşük kalorili diyet , fiziksel aktivite ve davranış tedavisi ,kilo kaybı ve/veya kilonun muhafazası için en başarılı uygulamadır.
Prof. Dr. Atıf AKDAŞ
Atıf AKDAŞ/kentekrani
www.kentekrani.com 24 Eylül 2020