Oğuz HAKSEVER/Gazeteci
Necefsiz Maşrapa
”İtiraf”
“Kafamı kaldırıp bakıp biraz ilgilensem mutlaka bir sorun buluyorum galiba.”
Medyamızı veya medyamızın ekran tarafını, düzgün iş görme kaygısıyla izleyenler,
yukarıda tırnak içindeki düşünceyi sık yaşıyor olabilirler.
Örnek:
9 Ağustos Pazar günü magazin Kanal D ekranındaki bir magazin programı.
Programda bir sürü “magazin” haberi vardı ama söz konusu spotun saatlerce orada
durmasından anlaşılacağı üzere program, kanala göre Tülin Şahin’in “itiraflarına”
ayrılmıştı.
Hem de “olay!” itiraflarına…
(Not yukarıdaki spotun üzerinde bulunan soru işareti, bu köşenin yazarı tarafından
yerleştirilmiştir)
Pedro de Noronha, Tülin Şahin hakkında mahmeye başvuruda bulunmuştu.
Gerekçesi, Tülin Şahin’in kızlarını kendisine göstermemesiydi. Mahkeme başvurusu
üzerine çiftin evli olmadıkları anlaşılmıştı.
Bir süre sonra da Tülin Şahin’den açıklama gelmişti. Birlikte yaşadığı,1 yaşından küçük kızlarının babasının, kendisine şiddet uyguladığını duyurdu.
“İtiraf” kelimesinin ardındaki hikaye buydu.
Şiddet gören bir kadının bunu açıklaması itiraf mıydı?
Son tahlilde, önemsiz görünen bir hataya bu kadar satır yazmak değer miydi?
Ama bu kadar yaygın bir kelimenin anlamını bilmemek korku ve ciddi endişe verdi.
Zira bakarsınız bu şekilde tekrarlanarak ileride şiddet gören kadınların açıklamaları
galatımeşhur haline gelip itiraf oluverirdi!
O yüzden konuya bu kadar satır ayrıldı.
ENLASYON HABERİ NASIL YAPILIR?
“Galatımeşhur” hoş bir deyimdir.
Türk Dil Kurumu’na göre; “yaygınlaştığı için yanlışlığına önem verilmeden kullanılagelen söz, deyim, terim, yaygın yanlış” anlamına geliyor.
Enflasyon oranını duyurmak için yıllardır yapılagelen televizyon haberleri tam anlamıyla bir galatımeşhurdur.
Öncelikle enflasyon oranı duyurulur ki bu, “enflasyon rakamları” diye dile getirilir ki; söz konusu olan rakam değil orandır. Yüzde işaretinin peşinden gelen 11,76 da rakam değil sayıdır.
Haberi görüntülü, muhabir anonslu yapmak için pazara gidilir, etiketler gösterilir, röportajlarda halk fiyatların ne kadar pahalı olduğunu belirtir. Uzman görüşü de alınır ve haber biter.
Fox TV 4 Ağustos Ana Haber Bülteni’ndeki enflasyon haberi, bu satırları yazdırdı.
Haber, odağının doğruluğu açısından başarılıydı. Çünkü yaygın kanaat, enflasyon oranının resmi olarak açıklanandan daha fazla olduğuydu. Ama haberin bir yerinde pazar yerinden izlenimler aktarılırken, o meşhur galatımeşhur yine devreye girdi. Muhabir meslektaşımız, tek tek meyve ve sebzelerin fiyatlarını gösterdi ve söyledi.
Hatta haberde, aynı galatımeşhura başvuran İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Cihan Paçacı’nın bir pazar yerinden fiyatları gösteren selfi video çekimine de yer verildi.
Hadi muhabir arkadaşımız iktisatçı değildi ve galatımeşhura veya klişeye başvurmuştu.
Ama İyi Parti’nin Ekonomiden sorumlu Genel İdare Kurulu üyesi Cihan Paçacı bir enflasyon görseli ortaya koymak istiyorsa sadece fiyatları duyurmakla mı yetinmeliydi?
ENFLASYON HABERİ ŞÖYLE YAPILIR:
Enflasyon oranı açıklanınca pazar yerine gidilir.
Pazarcı biliyordur ama yine de geçen yıl aynı ayda mesela domatesin kilosunun kaç
lira veya kuruş olduğu önceden öğrenilir. Sonra bu yılın 1 kilogram fiyatıyla geçen yıl ne kadar domates alınabileceği izleyiciye gösterilir.
Zor bir iş değildir. Evde yaptım.
Domates…
Geçen yıl, konserve yapmak için pazardan kilosunu 1 Türk Lirası’na almıştık.
Bu yıl, iyi bir tesadüf aynı dönemde yine konserve yapmak için pazardan kilosunu 3
Türk Lirası’na aldık.
İşte bir televizyon habercisinin, domates üzerinden enflasyonu ortaya koyması gereken görsel:
Yurdum insanına enflasyonun ne menem bir şey olduğunu bu şekilde gösterseniz kimbilir neler olur neler?
Düzgün televizyon haberi izlemeniz dileğiyle…
Oğuz HAKSEVER/Gazeteci
www.kentekrani.com 13 Ağustos 2020
