Becerikli “İlkeler”, Aciz Kentliler
Yuval Noah Harari’nin, Sapiens adlı kitabındaki bir bölüm gerçekten dikkat çekici…
Özetle ve meâlen diyor ki:
“Avcı toplayıcı bir insan, bugünün kentlisinden çok daha becerikliydi. Gıdasını arar, bulur veya avlardı. Soğuktan ya da tabiat şartlarından korunmak için barınağını kendi yapardı. Giysisini kendi dikerdi. Kullandığı aletleri kendi tasarlar, üretirdi.” Vesaire vesaire…
Haklı değil mi?
Bu saptamanın gerçekliğini ve geçerliliğini salgın döneminde yaşamadık mı?
Mecbur kalınca en azından kendi ekmeğimizi kendimiz yapmadık mı?
Fırıncılar, ürettiklerini satabilmek için ayağımıza kadar gelmedi mi?
Berberler, “Bizim zenaatimizi öğrendiler.” diye endişe etmedi mi?
Ama içlerinden birileri Youtube’ta, şarjlı aletle kafaların nasıl tıraş edileceğini tarif etmedi mi?
Eğer eli yatkınsa, eşiniz sizi tatmin eden bir tıraş yapmadı mı?
Ya da ipin ucu kaçtıysa, eli kaydıysa kafanıza 3 numaraya vurmadı mı?
Tıraş aletleri online satışlarda zirve yapmadı mı?
Elbette o arada sanal alem enginine açılıp, ekmek ve tuhaftır; tıraş gibi zorunlu ihtiyaçların dışındaki işleri “Google amca”ya sormadık mı?
Sabun yapmayı mesela…
Hem de halis sızma zeytinyağıyla….
Nasıl da yumuşacık ipek gibi bir etki bırakıyor ve çoşkulu bir şekilde köpürüyor bir bilseniz.
Veya nasıl ve hangi işlerle ünlü olduklarını bazılarımızın bir türlü anlayamadığı şahsiyetlerin, kaçtıkları köylerde “Organik” ürünleriyle ve toprakla haşır neşir fotoğraflarını görmedik mi?
Kent yaşamına bu türlü bir yaklaşım, bir zamanlar yine “Nasıl ünlü oldu?” soru kategorisine muhatap olan hanımefendinin “Benim oyumla, dağdaki çobanın oyu bir olabilir mi?” yaklaşımını hatırlatmadı mı?
O hanımefendiye kızanlardan biri, “Çoban gibi, nerede hangi meranın otları iyidir? Hangi otlak güvenlidir?” sorularının yanıtlarını verebilir misin? ”Kendi çoban kavurmanı kendin yapabilir misin?” hatta “İki üç dal parçasını tutuşturarak, çoban ateşi oluşturabilir misin?” diye sormuş muydu?
Yoksa, hayatta kalma, kendi ihtiyaçlarını kendin karşılama açısından köylerde yaşayanlar, biz kentlilerden daha başarılı mıydı?
Bu salgın, kentli olmanın hazıra konma töresini acaba kırar mıydı?
Anlı şanlı bir kentli, bırakın çakmak taşından baltayla sapını eşleştirmeyi, bir granit taş ve bir çakmak taşıyla şöyle 10-15 santimlik bir bıçak yapabilir miydi?
Bir düşünsek?
Milyarların gelip gidişine karar veriyoruz ama, bildiklerimizle bir oto tamircisi kalfasının bildiklerini işlevsellik açısından şöyle yanyana koyup karşılaştırsak?
İnsanlığa, insanlara bakışımızı da, algımızı da tartsak?
Oğuz HAKSEVER/Gazeteci
OğuzHAKSEVER/kentekrani
www.kentekrani.com 14 Temmuz 2020
Kaynak: CNN International