Dokunulmazlığı Olan Kentler
Kentlerin ortaya çıkışıyla insanlık tarihinin akışı da değişti. Büyük kırılma, kentlerin ortaya çıkmasıyla oldu. Ekonominin tüm çarkları oluşuverdi. Sınıflaşmanın, ayrışmanın ve de devletleşmenin kimliğini bulduğu mekanlar kentlerdi. Dünya tarihi kurulduğu gibi kalan, üstüne yeni bir kent kurulan veya yok olan kentlerle dolu.
Kadim kentlerin bir özelliği var. Bu kentlere istediğiniz gibi dokunamazsınız. Dokunanı yakar.
Şimdi sizleri yıllar öncesine götüreyim. İstanbul’un Metropolitan Planlama Merkezi’nin kurulduğu yıllara. Belediye Başkanı AKP’li Kadir Topbaş idi. Yerli yabancı yüzlerce kent planlama uzmanı ve mimarı bir araya getirmişti. Şöyle çarpıcı bir lafı vardı o dönem Topbaş’ın. ”Sorulmadan, İstanbul’a tek çivi çakmayacağız.”
25 yılda o kadar çok çivi çaktılar ki; bazılarını çıkarmak mümkün değil artık.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ZIRVALARI
Metropolitan Planlama Merkezi’nin kurulduğu yıllarda, deprem korkusu yaşayan İstanbul’da kentin inşasıyla ilgili toplantılar pek bir modaydı. Dünyaca ünlü mimarlar gelip gidiyor, bazıları çantalarındaki planları masalarını üzerine seriyordu. Bu planlar gerçekten de tarihi kentin korunmasına yönelikti. Hatırlıyorum, birinde kentin gökdelen dikilecek bölgeleri belirtilmiş, tarihi yarımada ve boğaza nazır tüm bölgelerde yüksek yapılara sınırlama getirilmişti. Hem güç sahipleri, hem de konut sahiplerinin yüksek gelir ve rant hesabı yaptığı bir kentte bu planlar hiç dikkate alınmadı.
İSTANBUL’UN İKİNCİSİ YOK
Bu toplantıların birinde, adını hatırlayamadığım yabancı bir uzman, Roma, İstanbul ve Paris gibi kentlere mimari dokunuşlar yapmanın çok zor olduğunu belirtmiş ve şöyle demişti. “Dünya’nın her yerinde New York gibi kentler kurabilirsiniz, ancak bir Roma ve İstanbul’u her yerde bulamazsınız.”
Sonra ne mi oldu? Tarihi Yarımada’nın silueti bile yok oldu. Anadolu yakasında yeşil alanlar gökdelenlere açıldı.
Bu kadarla kalsa iyi. İstanbul’a yeni bir Dubai eklemek istiyorlar. Sadece İstanbul’u değil Trakya Bölgesi’ni öldürecek bir proje bu. Dokunmayı, tacizi geçtik bu resmen tecavüz. Daha ne diyelim ki…
Cengiz ERDİL/Gazeteci
CengizERDİL/kentekrani
www.kentekrani.com 12 Temmuz 2020